________________
અપવાદનું સેવન કરવું પડે તો આ આગારના કારણે પ્રતિજ્ઞાનો ભંગ થતો નથી.
. હકીકતમાં તો નિર્બળ આત્માઓએ પણ પોતાના પૈર્ય, સત્ત્વ અને બળને વિકસાવવાનું કાર્ય કરવાનું છે. વાત-વાતમાં આ બધા આગારોનો ઉપયોગ કરવાનો નથી. પણ પોતાનું તમામ સત્ત્વ ફોરવવા છતાંય નાછૂટકે જો અપવાદ સેવવો પડે તો આ આગારો રાખ્યા હોવાના કારણે વ્રતભંગ ન થાય.
છ - ભાવનાઓ:
પ્રાપ્ત થયેલું સમકિત આપણામાં ટકી રહે તે માટે આપણે આપણા આત્માને સતત છ ભાવનાઓથી ભાવિત કરતાં રહેવું જોઈએ.
(૧) મૂળઃ મૂળ વિના વૃક્ષની કે તેની ઉપર આવતાં સુંદર મજાનાં ફળની કોઈ જ શક્યતા નથી, તેમ સમક્તિ રૂપી મૂળ વિના ધર્મ રૂપી વૃક્ષ કે મોક્ષ પી ફળ પ્રાપ્ત થવાની કોઈ શક્યતા નથી.
તેથી જો મારે મોક્ષ પામવો હોય, તે માટે જીવનને ધર્મથી વાસિત બનાવવું હોય, તો મારે સતત તેના મૂળની કાળજી લેવી જોઈએ. તે મૂળ સમક્તિ છે. માટે મારું સમકિત દૂષિત ન થાય તે માટે તમામ પ્રયત્નો મારે કરવા જોઈએ.
એકવાર એક માળીને બહારગામ જવાનું થતાં, પોતાના દીકરાને બધા છોડવાઓને પાણી પાવાનું કામ સોંપીને બહારગામ ગયો.
જ્યારે તે પાછો ફર્યો ત્યારે બધા છોડવાઓ સૂકાઈ ગયા હતા. તેને નવાઈ લાગી. દીકરાને બોલાવીને પૂછ્યું, “રે બેટા! શું તે છોડવાઓને પાણી નથી પાયું?”
અરે બાપુજી! કોણ કહે છે મેં નથી પાયું? રોજ ૨૫ ડોલ પાણી ભરીને બધા છોડવાઓની ઉપર છાંટું છું ને?'
- “અલ્યા!મેં તને છોડોની ઉપર પાણી છાંટવાનું થોડું કહ્યું હતું? છોડવાના મૂળને તારે પાણી પાવાનું હતું! બેટા ! તેં મૂળને પાણી પાવાના બદલે છોડના ડાળાં-પાંખડાં ઉપર પાણી છાંટ્યું તો જો આ બધા છોડવાઓ ખતમ થઈ ગયા!
જેવી ભૂલ કરી માળીના દીકરાએ, તેવી ભૂલ આપણે કદી ન કરીએ. જીવનમાં જે ધર્મો સેવી રહ્યા છીએ, તેનુ મૂળ સમકિત છે, તે કદી ન ભૂલીએ. જો આ સમકિતને પુષ્ટ કરવાના પ્રયત્નો નહિ કરીએ તો ધર્મ રૂપી છોડવા ટકી શકવાના નથી. પરિણામે મોક્ષ રૂપી ફળ શી રીતે પ્રાપ્ત કરી શકાશે?
| (૨) દ્વાર: દ્વાર=દરવાજો. સમકિત મોક્ષનગરનો દરવાજો છે. દરવાજા વિના જેમ નગરમાં પ્રવેશ ન થઈ શકે, તેમ સમકિત વિના મોક્ષમાં પ્રવેશ શક્ય નથી. તેથી આમ તેમ આથડવાના બદલે મારે સમતિ રુપી દરવાજાનો જ સદા આશ્રય કરવો કે ૪૫
વ્રત ધરીયે ગુરુ સાખ
