________________
પણ હાર્દિક શ્રદ્ધા પેદા કરી દીધી હોય તો આપણો નંબર ભવ્યમાં - સમકિતીમાં લાગ્યા વિના ન રહે. અને જે સમકિતી બન્યો તેનો મોક્ષ થયા વિના ન રહે.
આ છ સ્થાનો આ પ્રમાણે છે: (૧) આત્મા છે. (૨) આત્મા શરીરથી જુદો હોઈને પરિણામી નિત્ય છે. (૩) આત્મા કર્મોનો કર્તા (બાંધનારો) છે. (૪) આત્મા કર્મોનો ભોક્તા (ભોગવનારો) છે. (૫) આત્માનો તે કર્મોથી મોક્ષ (છૂટકારો) થઈ શકે છે. (૬) આત્માના મોક્ષના ઉપાયો છે.
આ છએ છ સ્થાનો ઉપર આપણને અવિહડ શ્રદ્ધા હોવી જોઈએ. તે ક્યારેય વિચલિત ન થાય તેની કાળજી રાખવી જોઈએ.
(૧) આ દુનિયામાં એવા પણ માનવો આપણને જોવા મળશે કે જેઓ આ નામની કોઈ ચીજને માનવા જ તૈયાર નથી. તેઓ તો આ શરીરને, આ લોકને, . લોકનાં સુખ - દુઃખને સ્વીકારવા તૈયાર છે. બાકી આ શરીર સિવાય તેમાં કોઈ સ્વતંત્ર આત્મા છે, તે આ ભવ પૂર્ણ કરીને બીજા લોકમાં જાય છે, આ લોકનાં પુણ્ય – પાપ પ્રમાણે તેને પરલોકમાં કે સુખ – દુઃખ મળે છે, તે વાત સ્વીકારવાની તેમની તૈયારી નથી. તેઓનું તો સૂત્ર છે: “આ લોક મીઠાં તો પરલોક કોણે દીઠાં?” “ખાઓ - પીઓ ને મજા કરો.” “આપ મુએ ડૂબ ગઈ દુનિયા” તેથી જ્યાં સુધી જીવો ત્યાં સુધી લહેર કરી લો.
તેમની આ બધી વાતો સાંભળીને તથા ધર્મમાં શરીરને કષ્ટ આપવું પડતું હોઈને જો આપણને આત્માના વિષયમાં શંકા પડી જાય તો આપણું સમકિત ચાલી ગયા વિના ના રહે.
પેલા ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ પછીથી ભલે બન્યા પરમાત્મા મહાવીરદેવના પ્રથમ ગણધર ગૌતમ સ્વામી ! પણ પોતાની પૂર્વીય અવસ્થામાં તેમને આ જ શંકા હતી કે, “આત્મા છે કે નહિ ?” વેદના પરસ્પર વિરોધી બે વચનો વિચારતાં તેમને આ શંકા પેદા થઈ હતી. મહા અહંકારના કારણે તેઓ કોઈને પૂછી શકતા નહોતા.
આ તો સારું થયું કે પરમાત્મા મહાવીરદેવ ત્યાં પધાર્યા. પોતાના અહંકારને લીધે સર્વજ્ઞ તરીકેનું બીજાનું બિરુદ સહન ન થઈ શકવાને કારણે ગયા તેમની પાસે વાદ કરવા. અને વાદ કરવાના બદલે જ્યાં પરમાત્મા પાસેથી પોતાની શંકા તથા તેના સત્ય સમાધાનની જાણકારી થઈ ત્યાં જ કાયમ માટે સ્વીકારી લીધું પરમાત્માનું સેવકપણું. કે ૪૭
ધરીયે ગુરુ સાખ ,
