________________
જયારે તાપસને પીરસતા હતા, ત્યારે તાપસે નાક પર આંગળી મૂકી - ઘસીને સંકેતથી જણાવ્યું કે, “કેવું નાક કાપ્યું? તું તો નમતો ન હતો પણ મેં તને કેવો નમાવ્યો ?”
આ જોઈ કાર્તિક શેઠના મનમાં વિચાર આવ્યો કે, “સંસારમાં રહ્યો તો આ અપમાન થયું. જો પરમાત્માની આજ્ઞા માની સાધુજીવન સ્વીકાર્યું હોત તો મારી આ દશા ન થાત !”
અને સંસારની આ અસારતા જાણીને એક હજાર શ્રેષ્ઠીપુત્રો સાથે દીક્ષા લઈને આરાધના-સાધના કરી-કાળધર્મ પામીને સૌધર્મદેવલોકના તેઓ ઈન્દ્ર બન્યા.
(૨) ગણાભિયોગઃ ગણ =જનસમુદાય.તેના આગ્રહ-દબાણના કારણે નાછૂટકે અપવાદનું સેવન કરવું પડે તો આગાર (છૂટ).
સમાજમાં રહેનારા મનુષ્યોને કેટલીકવાર વિકટ પરિસ્થિતિમાં મુકાવું પડે છે.
બળવાન પક્ષ કે સમૂહ, વ્રતધારી આત્માની વ્રતમક્કમતાનીય પરવા કર્યા વિના, તેની પાસે પોતાનું ધાર્યું કામ કરાવવાની ફરજ પાડતો હોય છે, ત્યારે જો વ્રતધારી આત્મા ખૂબ જ સત્ત્વશાળી હોય તો તેવા સંયોગમાં ગણ, જનસમુદાય કે સમાજની ય પરવા કર્યા વિના મક્કમ રહીને પોતાના વ્રતનું પાલન કરે છે. પણ ગણાભિયોગના આગારનો અમલ કરતો નથી.
પણ ક્યારેક સત્ત્વ ઓછું પડવાના કારણે અપવાદનો આશ્રય કરવો પડે તો આ આગારના કારણે લીધેલી સમકિતની પ્રતિજ્ઞાનો ભંગ થતો નથી.
(૩) વૃત્તિકાંતાર આગારઃ દુકાળ વગેરેના કારણે કે જંગલમાં ભૂલા પડી જવાના કારણે જ્યારે આહારાદિ મળી શકે તેમ ન હોય ત્યારે, કોઈક આકસ્મિક પરિસ્થિતિ પેદા થાય કે જીવન-મરણની કટોકટી સર્જાય ત્યારે, અપવાદે મિથ્યાત્વનું સેવન અનિચ્છાએ પણ કરવું પડે તો આ આગારના કારણે લીધેલા વ્રતનો ભંગ થતો નથી. જો કે સત્ત્વશાળી આત્માઓ તો તે સમયે પણ આ આગારનો ઉપયોગ કર્યા વિના, મક્કમતાથી આવેલ પરિસ્થિતિનો સામનો કરે છે.
(૪) ગુરુનિગ્રહ આગારઃ માતા, પિતા, વિદ્યાગુરુ, કલાચાર્ય વગેરે જૈન ધર્મના દ્વેષી હોય, અને તેમનું અત્યંત દબાણ થવાના કારણે નાછૂટકે અપવાદનું સેવન કરવું પડે તો આ આગારના કારણે લીધેલા વ્રતનો ભંગ થતો નથી.
સત્ત્વશાળી આત્મા તો પોતાના તે વડીલોને પ્રેમથી સમજાવીને સત્ત્વથી પોતે લીધેલી પ્રતિજ્ઞાનું પાલન કરે છે, પણ અપવાદનું સેવન કરતો નથી.
કાલસીરિક કસાઈમૃત્યુ પામતા, સગાં-સંબંધીઓ, તેના દીકરા સુલસને કુળક્રમથી છે. ૪૩ મી ધરીયે ગુરુ સાખી
