________________
જેવાં જિનવચનો પ્રત્યે શંકા તો ન જ કરાય.
પોતાના ગજવામાં રૂપિયા ન હોય તેથી કોઈ દુકાનદારને એમ ન કહેવાય કે, તારી દુકાનમાં કોઈ માલ જ નથી!
વિજ્ઞાનની નવી નવી શોધો તો પરમાત્માનાં વચનોને વધુ ને વધુ સાચાં તરીકે પુરવાર કરી રહી છે, કારણ કે પરમાત્માએ પ્રયોગ નહિ પણ યોગની સાધના કરીને કેવળજ્ઞાનના પ્રકાશ દ્વારા તમામ વાતો કરી છે, જેને ખોટી સાબિત કરવાની તાકાત કોઈની ય નથી.
છતાં ય જો તે વાતોમાં શંકા કરીએ તો આપણું સમકિત દૂષિત થયા વિના ન રહે. (૨) કાંક્ષાઃ અન્યધર્મની ઇચ્છા.
વૈજ્ઞાનિક, પ્રયોગાત્મક, વ્યવહારુ ધર્મ જો કોઈ હોય તો તે આપણને મળેલો પરમાત્માનો ધર્મ છે. તે ધર્મને બરોબર સમજ્યા ન હોવાથી, અન્ય કોઈ ધર્મની બાહ્ય ઝાકઝમાળ જોવાથી કેઆકર્ષક વાતો સાંભળવાથી તેના તરફ ખેંચાવું, તેને સારો માનવો, તે સ્વીકારવાની ઇચ્છા પણ કરવી, તે સમકિતને દૂષિત કરે છે. તે બીજા નંબરનું દૂષણ છે. . (૩) વિડિગિચ્છાઃ મેં કરેલા ધર્મનું ફળ મને મળશે કે નહિ મળે? તેવી શંકા કદી ન કરવી. ધર્મ કદી નિષ્ફળ જતો નથી. ધર્મનું ફળ અવશ્ય મળે જ છે. પણ ધર્મના ફળનો સંશય કરવાથી આપણી વીતરાગ પરમાત્મામાં સાચી શ્રદ્ધા જામી નથી, તે નક્કી થાય છે. આપણે સમકિત આવા સંશયો કરવાથી દૂષિત થાય છે.
(૪) મિથ્યાત્વીની પ્રશંસા ન કરવી ઃ મિથ્યાત્વીની પ્રશંસા કરવાથી તેમના ઉન્માર્ગને પુષ્ટિ મળે છે, તેથી સમતિ દૂષિત બને છે.
(૫) મિથ્યાત્વી જીવોનો પરિચય ન કરવો તેમનો પરિચય કરવાથી આપણામાં • પણ તેમના વિચારોની અસર થવાની શક્યતા છે. તેનાથી સમક્તિ દૂષિત થયા વિના પ્રાયઃ રહેતું નથી.
સમકિતવ્રત લેનારે આ પાંચ દૂષણોરૂપી અતિચારોનો ત્યાગ કરવા પ્રયત્નશીલ રહેવું જરુરી છે.
આઠ પ્રભાવકો : પ્રાવની, ધર્મકથી, વાદી, નૈતિક, તપસ્વી, વિદ્યાવાન, સિદ્ધ અને કવિ, આ આઠ પ્રકારના પ્રભાવકો પોતાની શક્તિ દ્વારા અન્ય અનેક આત્માઓના હૃદયમાં જિનધર્મ પ્રત્યે અપરંપાર બહુમાન પેદા કરે છે. બીજાને સમકિત પ્રાપ્ત કરાવવાની સાથે પોતાના સમકિતને નિર્મળ બનાવે છે. તેથી જેનામાં આવી શક્તિ હોય તેમણે તે તે રીતે પ્રભાવના કરી સમકિતને દેદીપ્યમાન કરવું જોઈએ.
પાંચ ભૂષણ સમકિત જેના દ્વારા શોભાને પામે, તે ભૂષણ કહેવાય. તે ભૂષણો તો ૩૫
વ્રત ધરીયે ગુરુ સાખ
