________________
પણ ધૂર્ત એવો આ ગોશાળો નહિ, વગેરે.”
કલ્પના કરીએ કે કેવો જોરદાર પસ્તાવો તેને થયો હશે ! તે સિવાય આવું વચન તે ભક્તો પાસે માંગે ખરો? આ કારમા પશ્ચાત્તાપના પ્રભાવે તે ગોશાલક છેલ્લે છેલ્લે પણ સમકિત પામી ગયો.
કહ્યું છે કે, પૂર્વે બંધાયેલાં કે બધાનાં પાપો સમકિતની ગેરહાજરીમાં તેની પ્રશંસા દ્વારા, પ્રાયઃ વધુને વધુ મજબૂત થતાં જાય, જ્યારે બંધાયેલાં કે બંધાતાં પાપો સમકિતની હાજરી માત્રથી, પશ્ચાત્તાપના પ્રભાવે પ્રાયઃ ખલાસ થતાં જાય ! ગોશાળો સમકિતના પ્રભાવે છેલ્લે છેલ્લે પામી ગયો.
પૂર્વે તેણે પરભવનું આયુષ્ય બાંધ્યું નહોતું. પશ્ચાત્તાપની પાવન પળે, સમ્યગદર્શનની હાજરીમાં તેણે બારમા દેવલોકનું આયુષ્ય બાંધ્યું. અને આ રીતે..... પ્રભુ મહાવીરનો એક વખતનો ભયંકર દુશ્મન ગોશાળો સમ્યગ્દર્શનના પ્રભાવે બારમા દેવલોકનો દેવ બની ગયો. આવો જબરદસ્ત પ્રભાવ છે સમ્યગદર્શનનો!
પેલો તામલી તાપસ! છઠ્ઠના પારણે છઠ્ઠ કરનારો! પારણે પણ રસકસ વિનાની લીલનો આહાર કરનારો! એક, બે, પાંચ, પચીસ નહિ, ૬૦,૦૦૦વર્ષ સુધી લગાતાર આવો કઠોર તપ કરનારો. છતાંય તેના આવા કઠોર તપની કોઈ ગણતરી નહિ! તેનો આવો કઠોર તપ તેને તારી શકવા સમર્થન બન્યો! કારણ કે તેનો આ તપ મિથ્યાત્વથી યુક્ત હતો. તે તામલી તાપસ સમ્યગદર્શન પામ્યો નહોતો.
એકડા વિનાનાં લાખો મીંડાની શી કિંમત? અને એકડા સહિતના બે-પાંચ મીંડાં હોય તો ય તેની કિંમત કેટલી બધી વધી જાય ! તેમ સમ્યગદર્શન રહિતના અનેક અનુષ્ઠાનોની ઝાઝી કિંમત નથી. જ્યારે સમ્યગદર્શન સહિતના એકાદ નાનાઅનુષ્ઠાનની તાકાત અનંતગણી વધી જતી હોય છે. ' - આ તામલી તાપસે એક વાર નીચી નજરે ચાલતાં સાધુઓને નિહાળ્યા. તેમનો ઈર્યાસમિતિનો ઉપયોગને જોઈને તાલી સ્તબ્ધ બની ગયો. હૈયામાં આ સુંદર આરાધના પ્રત્યે જબરદસ્ત બહુમાનભાવ પેદા થયો. મિથ્યાત્વ મોહનીય કર્મના ઢેર ઉલેચાયા. તામલી સમ્યગદર્શન પામ્યો. જિનશાસનનો રાગી બન્યો. મોક્ષનો લક્ષી બન્યો. સર્વવિરતિજીવનનો માશૂક બન્યો.
સમ્યગુદર્શનની આ મહત્ત્વની વિશેષતાઓ છે. સમ્યગદર્શન પામેલ આત્માનું લક્ષ મોક્ષનું હોય. તે કદી સંસારનો પક્ષપાતી ન હોય. તેનું મન સદા સર્વવિરતિ – સાધુજીવન મેળવવા તલસતું હોય. સંસારમાં રહેવા છતાં સંસારમાં તે રમતો ન હોય. તે કાયપાતી હોય પણ ચિત્તપાતી કદી નહિ. તેણે તેના મનને સંસારમાંથી ઊઠાવી લીધું હોય. “શરીર સંસારમાં, મન ભગવાનમાં,' તે તેની અંતઃસ્થિતિ હોય. પેલી વાનરી ક ૧૧
જ વ્રત ધરીયે ગુરુ સાખ
