________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-ત્રીજો પ્રકાશ
૨૬
કર્મક્ષયજન્ય ૧૧ અતિશય
૫) અન્વય સહિત શબ્દાર્થઇતિનો અભાવ– હે જગત્મભુ ! રૂવ-જેમ, HDોન ક્ષિતિપક્ષિતા:-રાજાએ ક્ષણમાં = ઉત્પન્ન થતાંની સાથે જ દૂર કરેલા, અનીત -અન્યાયો, ન વિર્મવનિત-ફરી થતા નથી, તેમ (આપના વિહારથી), ભૂમી-વિહારભૂમિમાં, મૂષT:-ઉંદરો, નમ:-તીડો, અને,
-પોપટો-સૂડા એ ત્રણ, રૂત:-ઉપદ્રવો પ્રગટ થતા નથી.
જેવી રીતે ધર્મથી વિજય મેળવનારા રાજા વડે ક્ષણમાં (=ઉત્પન્ન થતાંની સાથે જ) દુર કરાયેલા અધર્માચરણો ફરી થતાં નથી, તેમ ભુવનબાંધવ એવા આપના વિહારથી ભૂમિમાં સર્વ ધાન્યરૂપ સંપત્તિનો નાશ કરવામાં તત્પર એવા ઉંદરો, તીડો અને પોપટો (સુડા) એ ત્રણ ઉપદ્રવો પ્રગટ થતા નથી. અહો આપના યોગની મહત્તા ! (૫)
स्त्रीक्षेत्रपद्रादिभवो, यद्वैराग्निः प्रशाम्यति ।
त्वत्कृपापुष्करावर्त्त-वर्षादिव भुवस्तले ॥६॥ ૬) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ – વેરનો અભાવહે દેવાધિદેવ ! રૂર્વ-જાણે, વછૂપપુરવિવર્ષા-આપની કરુણારૂપ પુષ્પરાવર્ત મેઘની વૃષ્ટિથી ન હોય તેમ, (આપના વિહારથી), મુવ:-ભૂમિ, તત્તે-ઉપર, સ્ત્રીક્ષેત્રપદ્રાભિવો-સ્ત્રી, ભૂમિ, નગર આદિના કારણે ઉત્પન્ન થયેલ, વૈરાનિ:વેરરૂપ અગ્નિ, પ્રીતિ-પ્રશાંત થાય છે.
જાણે આપની સર્વ જીવો વિષે સાધારણ અને (એથી જ) કારણ રહિત કરુણા રૂપ પુષ્પરાવર્ત મેઘની વૃષ્ટિથી ન હોય તેમ આપના વિહારથી આ પૃથ્વી ઉપર સ્ત્રી, ધાન્યની ઉત્પત્તિ થાય તેવા ક્ષેત્રો, ગામ-નગર આદિની સન્નિવેશભૂમિઓ ગામ-નગરની બહાર લોકો વસતા હોય તેવી ભૂમિઓ અને કુટુંબ આદિના કારણે ઉત્પન્ન થયેલ વૈરરૂપ અગ્નિ પ્રશાંત થાય છે. .
જેમ અગ્નિ સંતાપ ઉત્પન્ન કરે છે, તેમ વૈર સ્વ-પરને સંતાપ ઉત્પન્ન કરે છે. માટે વૈર અગ્નિ જેવો અગ્નિ છે.
