________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-ચૌદમો પ્રકાશ
યોગ શુદ્ધિ સ્તવ
આપની કેવલ નિંદા-સ્તુતિ અને તિરસ્કાર સત્કારમાં જ ઉદાસીનતા નથી, કિંતુ પોતાના આત્મામાં પણ ઉદાસીનતા છે એમ બતાવતા સ્તુતિકાર કહે છે— तथा समाधौ परमे, त्वयात्मा विनिवेशितः ।
.
૧ ૩ ૧
सुखी दुःख्यस्मि नास्मीति यथा न प्रतिपन्नवान् ॥७॥
>
૭) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ
હે વિભુ ! ત્વયા-આપે, પરÈ-પરમ, સમાધી-સમાધિમાં, આત્મા-આત્મા, તથાતેવી રીતે, વિનિવેશિતઃ-સ્થિર કર્યો કે, યથા-જેથી, સુણી દુ:થ્વી સ્ડિ નામિ કૃતિ-હું સુખી છું કે દુ:ખી છું એ પ્રમાણે અથવા હું સુખી નથી કે દુ :ખી નથી એ કે પ્રમાણે જાણ્યું નહિ.
હે ભગવન્ ! આપે આત્માને આપના સિવાય બીજાથી ન જાણી શકાય તેવા પરમ અધ્યાત્મલયમાં તેવી રીતે સ્થિર કર્યો કે જેથી હું સુખી છું કે દુ:ખી છું એ પ્રમાણે અથવા હું છું કે નથી એ પ્રમાણે જાણ્યું નહિ, અર્થાત્ ચિદાનંદ સ્વરૂપમાં લીન બનેલા આપે હું સુખી છું કે દુ:ખી છું ઇત્યાદિ જાણ્યું નહિ. (૭)
ધ્યાનસમયે જેનાથી સુખ-દુઃખ અને સત્ત્વ-અસત્ત્વ વિલીન થાય છે તે યોગમહિમાને બોલતા સ્તુતિકાર કહે છે—
*
ध्याता ध्येयं तथा ध्यानं, त्रयमेकात्मतां गतम् । । इति ते योगमाहात्म्यं, कथं श्रद्धीयतां परैः ॥ ८ ॥
૮) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ
હે જિનેશ્વર ! ધ્યાતા-ધ્યાતા, ધ્યેયં-ધ્યેય, તથા-અને, ધ્યાનં-ધ્યાન, યં-એ ત્રણે, જ્ઞાત્મતાં-આપનામાં એકપણાને, તમ્-પામ્યા છે (=એક બની ગયા છે). કૃતિઆવા, તે-આપના, યોગમાહાત્મ્ય-યોગ માહાત્મ્યને, પ:-બીજાઓ, જ્યં કેવી રીતે, શ્રીયતાં-માને ?
યોગરહસ્યમાં રહેલા (=યોગરહસ્યને આચરનારા) હે સ્વામી ! ધ્યાતા, ધ્યેય અને ધ્યાન એ ત્રણે આપનામાં એકપણાને પામ્યા છે–એક બની ગયા છે. ૧ . પુરર્=સત્કાર.
