________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-સોળમો પ્રકાશ ૧૪૪
આત્મગહ સ્તવ
જો તમારો આ આરાધ્ય વીતરાગ હોવાના કારણે તમારી અવગણના કરે છે તો શું ઉત્સાહના અભાવથી હણાયેલા જીવોથી અન્ય તીર્થની (=અન્ય ઉત્તમ પુરુષની) ઉપાસના ન કરાય? એવી આશંકા કરીને સ્તુતિકાર કહે છે
भ्रान्तस्तीर्थानि दृष्टस्त्वं, मयैकस्तेषु तारकः ।
तत्तवाङ्ग्रौ विलग्नोऽस्मि, नाथ ! तारय तारय ॥७॥ ૭) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ— નાથ-હે નાથ !, માનતીર્થાનિ-હું બૌદ્ધ વગેરે ઘણાં દર્શનોમાં ફર્યો છું, તેવુંતેમાં, મા-મેં, વં :- એક આપને જ, તીરશ: :-તારક તરીકે જોયા છેજાણ્યા છે, ત–તેથી, તવ-આપના જ ગદ્ય-ચરણે, વિનોમિ-વળગેલો છું. આથી, નાથ-હે નાથ !, તારી તારય-મને સંસાર સાગરથી તાર-તાર.
હે સ્વામી ! હું ઉત્સાહના અભાવથી હણાયેલો નથી, અર્થાત્ હું નિરુત્સાહ બન્યો નથી, કિંતુ પૂર્વે જ બોદ્ધ વગેરે સઘળાંય દર્શનોમાં ફર્યો છું. તેમાં મેં એક આપને જ સંસાર સમુદ્રથી તારવા માટે સમર્થ તીર્થ જાણ્યા છે. તેથી હું આપના જ ચરણ કમળના મૂળને વળગેલો છું. તેથી જ હે નાથ ! મને આ સંસાર સમુદ્રથી જલદી તાર તાર, અને મોક્ષરૂપ સામે કિનારે પહોંચાડ.
અહીં અત્યંત પીડા જણાવવા માટે તાર તાર એમ બે વખત કહ્યું છે. (૭) હું સર્વથા જ આપના અનુગ્રહને અયોગ્ય નથી. કારણ કે– भवत्प्रसादेनैवाहमियती प्रापितो भुवम् ।
औदासीन्येन नेदानीं, तव युक्तमुपेक्षितुम् ॥८॥ ૮) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ હે કૃપાલુ ! ભવત્રસાન થવ-આપની મહેરબાનીએ જ, હં-મને, રૂત પુર્વઆટલી સારી અવસ્થાએ, પત:-લાવી મૂક્યો છે, આથી, નીં-હવે, ગૌલાણીનમધ્યસ્થ ભાવથી, ઉપેક્ષિતુમ્-ઉપેક્ષા કરવી એ, તવ-આપના માટે, ને યુવરામઉચિત નથી.
હે ભગવન્! આપની મહેરબાનીએ જ મને આપની ઉપાસનાને યોગ્ય
