________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-તેરમો પ્રકાશ
૧૨૪
હેતુ નિરાસ સ્તવ
તો પછી કલ્પવૃક્ષને વાડ કેમ ન હોય ? પણ સ્વામી તો સકલ સ્નેહી લોકોના માનસિક સંકલ્પને પૂરનાર વૃક્ષ હોવા છતાં કર્મરૂપ વોડથી વીંટળાયેલા નથી. તથા (૩) આપ અચિંત્ય (=અચિંતિત વાંછિત આપનાર) ચિંતામણી રત્ન છો. જે ચિંતામણી રત્ન હોય તે ચિંતવેલું જ ફળ આપે છે. તેથી અચિંત્ય કેવી રીતે હોય? જગદ્ગુરુ તો સર્વ અચિંતિત વસ્તુ આપનાર ચિંતામણી હોવા છતાં અગણિત પ્રભાવવાળા હોવાથી મન-વચન-કાયાના વિષય નથી. આથી અચિંત્ય છે. અથવા ચિંતારહિત મોક્ષફલ આપનારા હોવાથી અચિત્ય છે. વિશ્વના લોકોનું હિત કરનારા આવા આપને મેં આ આત્મા સંપૂર્ણપણે સમર્પિત કરી દીધો છે. (૭)
આ પ્રમાણે આત્માને સ્વામીને આધીન કરીને કંઇક ઉચિત પ્રાર્થના કરતા સ્તુતિકાર કહે છે–
फलानुध्यानवन्ध्योऽहं, फलमात्रतनुर्भवान् । .
प्रसीद यत्कृत्यविधौ, किंकर्त्तव्यजडे मयि ॥८॥ ૮) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ– હે દેવાધિદેવ ! નવા-આપ, નમીત્રતનું -સિદ્ધત્વમાત્ર કાય =સિદ્ધત્વ) સ્વરૂપ છો, -હું, નાનુધ્યાનવસ્થ:-સિદ્ધત્વના ધ્યાનમાં અશક્ત છું. સિદ્ધત્વ સ્વરૂપ આપને મેં ક્યારે જોયા ન હોવાથી આપનું ધ્યાન કરવા અસમર્થ છું. આથી, વિહૂર્તવ્ય ડેમારે શું કરવું એ વિષયમાં મૂઢ, મય-મારા ઉપર, યëવિધીમારે જે કરવું જોઇએ તે વિષયમાં, પ્રસીદ્ર-પ્રસન્ન બનો.
હે વિશ્વશરણ્ય ! આપ ફલમાત્રકા છો =સિદ્ધત્વ સ્વરૂપ છો). સંગનો ત્યાગ, દુષ્કર તપનું આચરણ, કર્મનો વિનાશ, કેવલજ્ઞાનની ઉત્પત્તિ, તીર્થપ્રવર્તન વગેરેનું ફલ સિદ્ધત્વ જ છે. હમણાં આપ ફલમાત્રકા છો, એટલે કે કેવલજ્ઞાનકેવલદર્શન-આનંદ-વીર્યસ્વરૂપ છો, અર્થાત્ સિદ્ધત્વ સ્વરૂપ છો. સિદ્ધત્વરૂપ આપનું ધ્યાન કરવામાં મારો પ્રયત્ન નિષ્ફળ બને છે. કારણ કે જે વસ્તુ જોયેલી કે સાંભળેલી હોય તેનું જ ધ્યાન થઇ શકે. આપ તો મોક્ષ પદે રહેલા પરમાત્મ સ્વરૂપ
૧. અથવા વૃત એટલે અર્થત. ભગવાનને પ્રાર્થના વિના પણ સ્નેહી લોકો માટે કલ્પવૃક્ષનું
કાર્ય કરનારા છે.
