________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-અગિયારમો પ્રકાશ ૧૦૮
ભક્ષણ કરે તેમાં અને બુદ્ધ જાતે તેને પોતાનો દેહ ખાવા માટે આપે એ બેમાં ઘણો ભેદ છે.) આથી સ્વદેહને ભેટ આપવાના તેવા સાહસથી પણ બીજાઓને જે સુકૃત દુર્લભ છે, તે સુકૃત ઇછ્યા વિના જ આપને પ્રાપ્ત થયું. આ પ્રમાણે અહો ! આપનો મહિમાતિશય ! (૫)
તથા
रागादिषु नृशंसेन, सर्वात्मसु कृपालुना । भीमकान्तगुणेनोच्चैः, साम्राज्यं साधितं त्वया || ६ ||
માહાત્મ્યસ્તવ
૬) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ—
હે ત્રિભુવનપતિ !રવિપુ-રાગાદિ શત્રુઓ ઉપર, નૃશંસેન-નિર્દય, અને સર્વાનપુસર્વ જીવો ઉપર, નૃપાનુના-દયાળુ, એમ, મીમાન્તનુબેન-ભીમકાંત ગુણવાળા, વયા-આપે, ઉર્ધ્વ:-ઉચ્ચ પ્રકારનું, સામ્રાજ્યે-સામ્રાજ્ય, સાહિત-મેળવ્યું.
હે ત્રિભુવનપતિ ! આપ રાગ-દ્વેષ-મોહ વગેરે ઉપર નિર્દયહૃદયવાળા બન્યા. કારણ કે રાગાદિ દોષો મુક્તિમાર્ગના વિરોધી હોવાથી દંડથી સાધી શકાય તેવા છે. તથા આપ સર્વ જીવો ઉપર અકૃત્રિમ કરુણારસથી કોમળ મનવાળા બન્યા. કારણકે સર્વ જીવો ભવભયથી પીડાયેલા હોવાથી દયા ક૨વા યોગ્ય છે. આ રીતે ભીમ-કાંત (રાગાદિ માટે ભીમ અને સર્વ જીવો ઉપર કાંત) ગુણવાળા આપે ઉચ્ચ પ્રકારનું (=સર્વને આશ્ચર્ય કરનારું) ધર્મસામ્રાજ્ય મેળવ્યું. જગતના સમ્રાટમાં પણ ભીમ-કાંત ગુણો હોય છે. જે ગુણોથી બીજાઓ પરાભવ ન કરી શકે તે પ્રતાપ અને પરાક્રમ વગેરે ભીમગુણો છે. જે ગુણોથી બીજાઓ પોતાની પાસે નિર્ભયપણે આવી શકે તે ક્ષમા વગેરે કાંતગુણો છે. (૬)
વળી બીજું—
सर्वे सर्वात्मनाऽन्येषु दोषास्त्वयि पुनर्गुणाः । स्तुतिस्तवेयं चेन्मिथ्या, तत्प्रमाणं सभासदः ॥७॥
૭) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ——
,
