________________
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા થા
3
‘કોણ ?' એણે જવાબ આપ્યો, ‘હું સિદ્ધ' માતાએ ખોટો ક્રોધ કરીને કહ્યું “આવા ઠેકાણા વગરના રખડુ સિદ્ધને હું ઓળખતી નથી.” સિદ્ધ કહે છે “હું અડધી રાત્રે કયાં જાઉં ?” માતા કહે છે આ સમયે જેના બારણાં ખુલ્લાં હોય ત્યાં જા. સિદ્ધ ત્યાંથી પાછો ફરે છે.કોઈ પણ ઘરનું બારણું ઉઘાડું નથી. ઉઘાડા બારણાવાળા એક ઉપાશ્રય તરફ તેની નજર પડે છે. તે ત્યાં જાય છે. ત્યાં ગુરુમહારાજ અને સાધુ મહાત્માઓને ક્રિયા કરતા જુએ છે. સિદ્ધ ત્યાં ઊભો રહે છે અને નમસ્કાર કરે છે. ગુરુમહારાજ ધર્મલાભ આપીને તે કોણ છે તેમ પૂછે છે. ત્યારે પોતાની ઓળખાણ આપે છે. પોતે શુભંકરનો પુત્ર છે અને સિદ્ધ તેનું નામ છે. જુગારના કારણે મોડા ઘેર જવાથી માતાએ ઠપકો આપ્યો છે : અત્યારે જેનાં બારણાં ખુલ્લાં હોય ત્યાં જા. તેથી ઉઘાડા બારણે આવ્યો છું. અને આપનો આશ્રય ઇચ્છું છું.
ગુરુ મહારાજ શ્રુતજ્ઞાનના ઉપયોગથી તે ભવિષ્યમાં ઉદ્ધારક થવાનો છે તેમ જાણી લે છે. છતાં પણ તેને સાધુજીવનની કઠિનતા સમજાવી પૂછે છે, “તારો ભટકતો આત્મા અહીં રહી શકશે ?” સિદ્ધ તેમને માથે હાથ મૂકવાની ઇચ્છા કરે છે. પિતાની સંમતિથી સિદ્ધ દીક્ષા ગ્રહણ કરે છે. દીક્ષા ગ્રહણ કરી દૂર દેશમાં જઈ અભ્યાસ કરવા જવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરે છે. ગુરુ મહારાજ સમજાવે છે કે અભ્યાસની બાબતમાં કોઈ દિવસ ધરાઈ જવું નહિ. પણ કોઈક વાર કોઈકની ઊલટીસૂલટી પદ્ધતિથી કોઈ વસ્તુની હયાતીમાં નહિ માનનારાઓનાં ચિત્ત ડહોળાઈ જાય છે. તું એવું નહિં કરે અને ધારો કે થઈ જાય તોપણ એક વખત તો મારી પાસે પાછો આવીશ.
સિદ્ધ વચન આપે છે અને ગુરુ મહારાજને નમસ્કાર કરીને પોતાને કોઈ ઓળખે નહિ તેવો વેશ ધારણ કરી બૌદ્ધોના નગર તરફ જવા નીકળે છે. એમણે એવું સાંભળ્યું હોય છે કે બૌદ્ધોના શાસ્ત્રો ભણવામાં ઘણાં મુશ્કેલ છે. ત્યાં જઈને અભ્યાસ શરૂ કરે છે. બુદ્ધિતો તીવ્ર છે જ. બહુ જ થોડા સમયમાં વિદ્ધવાનોને પણ સમજવા
