________________
(ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા
(37) કરવા માંડ્યો. પોતાના માનનું કારણ વૈશ્વાનર અને હિંસાને માનવા લાગ્યો. વૈશ્વાનરે તેનો લાભ લઈ તેને ખૂબ વડાં આપી તેને ક્રૂર બનાવ્યો અને હિંસાદેવીએ તેને શિકારના વ્યસને ચડાવ્યો. કનકશેખર સહૃદય હતો. તેણે નંદિવર્ધનને વારવાનો પ્રયત્ન કર્યો, પણ વ્યર્થ ગયો. કનકશેખરે સંબંધ તોડી નાંખ્યો.
પછી પિતાના જયસ્થળ નગરથી એક દૂત આવે છે ત્યારે પિતા મૂંઝવણમાં પડે છે. નગર પર બીજા રાજાએ ઘેરો ઘાલ્યો છે
ઓછું સાંભળીને નંદિવર્ધન કનકશેખરને મળવા પણ જતો નથી અને ઊપડે છે. બીજા રાજા (પવનરાજ) સાથે લડતાં લડતાં તેનું માથું કાપી નાંખે છે. તેનાં માતાપિતાના આનંદનો પાર રહેતો નથી. આ બનાવથી તેનો પ્રેમ વૈશ્વાનર અને હિંસાદેવી પર વધે છે પણ પુણ્યોદયનો ખરો પ્રતાપ તે ઓળખી શકતો નથી.
જયસ્થળ નગરમાં આવ્યા પછી વિદુરના કહેવાથી પધરાજાને ખબર પડે છે કે હિંસાદેવી સાથે પરણ્યા પછી કુમાર શિકારના વ્યસને ચડી ગયો છે અને જીવોને મારવામાં આનંદ માણે છે.રાજાને આ જાણી ખૂબ સંતાપ થાય છે. તેનો ઉપાય શોધવા ફરી જિનમતજ્ઞા નિમિત્તકને બોલાવે છે. તેણે કહ્યું કે ચિત્તસૌંદર્ય નગરમાં નામના શુભપરિણામ રાજા છે. તેની બીજી રાણી ચારૂતા છે (૧) ચારુના રાણીનો અર્થ થાય છે “લોકોના હિત કરનારી,
સર્વ શાસ્ત્ર અને તેના અર્થની કસોટી જેવી, સારા અનુષ્ઠાનોને પ્રવર્તાવનારી અને પાપથી દૂર રહેનારી છે.”
તેમની દયા નામની દીકરી છે (૨) લોકમાં દયા ખરેખરું હિત કરનારી છે. દયા સર્વ ગુણોને
ખેંચી લાવનારી છે. દયા ધર્મનું સર્વસ્વ છે, દયા દોષોને કાપી નાખનારી છે. હૃદયમાં થતા સર્વ સંતાપને શાંત
