________________
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા
સિદ્ધાર્થનગર
રાજા નરવાહન
રાણી વિમલાવતી
પુત્ર રિપુદારણ
રાણી નરસુંદરી
જાતિ
લાભ
કુળ
ઠકુરાઈ
તપ
રૂપ
:
બળ
:
:
પ્રસ્તાવ : ૪
બાહ્ય પરિવાર
પિતા
અંતરંગ પરિવાર
શૈલરાજ આઠ મુખ એટલે આઠ પ્રકૃતિ
માતા
સંસાર જીવ
પત્ની
43
આઠ પ્રકારના ગર્વ જે જીવને પરેશાન કરે છે.
જ્ઞા
ચોથા અને પાંચમા પ્રસ્તાવમાં ઘણા ચમત્કારો છે. ચોથા પ્રસ્તાવમાં સંસારીજીવ રિપુદારણ તરીકે ઓળખાય છે. ત્યાં એને શૈલરાજ અને મૃષાવાદનો પરિચય થાય છે. આ બંને પાપો તેને કેટલો ચડાવે છે અને પાછો પાડે છે તેની વાર્તા ધ્યાનમાં લેવા જેવી છે. ચોથો પ્રસ્તાવ આખા ગ્રંથના મધ્યબિંદુ તરીકે કામ આપે છે. તેમાં મુખ્ય વિષય તો મૃષાવાદનાં માઠાં ફળ, માનથી થતી હાનિઓ અને રસેન્દ્રિય લુબ્ધતાનાં ભયંકર પરિણામ છે. આ ભાગ કવિત્વ અને અનુભવનો નમૂનો છે, સહૃદય વિચારકને પોતાના ખરા સ્થાનકે લાવે તેવો છે. ઘણો જ મનનીય છે.
