________________
50
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા) રાજા સૂરિને આટલી નાની ઉમરમાં સંસારત્યાગનું કારણ પૂછે છે. આચાર્યશ્રી પોતાનું ચરિત્ર કહે છે તેને રસના કથાનક કહેવામાં આવ્યું છે. આચાર્યશ્રી બીજાને પ્રબોધ થઈ શકે તે હેતુથી રાજા નરવાહનને રિપુદારણની ઉપસ્થિઈતમાં કહેવાનું શરૂ કરે છે.
રસના પ્રબંધનો પરિવાર પરિચય પરિવાર :
ભૂતળ નગર :
| તેના પુત્રો
મલસંચય....રાજા તત્પતિ..........રાણી
શુભોદયા અશુભોદય
શભોદય અને નિજ ચારૂતા | તેના પુત્રો
વિચક્ષણ
અશુભોદય અને સ્વયોગ્યતા | તેનો પુત્ર
જડ
નિર્મળચિત્ત નગર : િમલક્ષય.......રાજા
સુદરતા.......રાણી
| તેનો પુત્ર ! વિમર્શ )
તેની પુત્રી | બુદ્ધિદેવી તેનો પુત્ર
| પ્રકર્ષ
વિચક્ષણ અને બુદ્ધિદેવી
વિમર્શ, પ્રકર્ષ
મામા-ભાણેજ
હવે અર્થ જાણીએ,
મલસંચય રાજા મલાકર્મ, સંચય = ભેગું કરવું,
તત્પતિ રાણી ફળ પાકવું,
કર્મફળના પરિણામથી ઉત્પન્ન થયેલ બે પુત્રો ઃ શુભોદય અને અશુભોદય,