________________
(62)
62
.
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા) આ શ્રી વિદ્યાધર ગગનશેખર નગરના મણિપ્રભ રાજાની પુત્રી રત્નશિખાનો પુત્ર હતો. તેના પિતાનું નામ મેઘનાદ હતું. તેનું નામ રત્નચૂડ હતું. તે વિધાધર હતો. તેની સ્ત્રીનું નામ વ્યુતમંજરી હતું. લડવા આવેલા તેની માસીના પુત્રો હતા. તેમના વેરનું કારણ તેના મામાએ પોતાની પુત્રી આ બે ભાઈઓમાંથી એકને પણ ન આપતાં ધર્મિષ્ઠ રત્નચૂડને આપી તેથી વેર લેવા આવ્યા હતા. આ હકીકતો રત્નચૂડે વિમળકુમારને કહી અને તેણે કરેલા ઉપકારના બદલામાં અમૂલ્ય રત્ન આપવા માંડ્યું. વિમળકુમાર નિસ્પૃહી હતો, તેણે લેવાની જ ના પાડી અને જણાવ્યું કે એવું કોઈ મહત્ત્વનું કાર્ય કર્યું નથી. કે તેણે રન લેવું પડે. છેવટે તેની ઇચ્છા વગર પરાણે તે ચિંતામણિ રત્ન વિમળકુમારના વસ્ત્રના છેડે બાંધ્યું. તેની નિસ્પૃહતા જોઈને રત્નચૂડને તેના ઉપકારનો બદલો ધર્મપ્રાપ્તિ કરવાની વાળવાનો થયો. એટલે તે ક્રીડીનંદનવનમાં આવેલા ઋષભદેવ ભગવાનના મંદિરમાં દર્શન કરવાનો આગ્રહ કરીને તેડી ગયો. અહીં વિમળકુમારને પૂર્વજન્મનું જાતિસ્મરણજ્ઞાન થયું. વિમળકુમારે હૃદયપૂર્વક રત્નચૂડનો ઉપકાર માન્યો. ઋષભદેવના મંદિરનું અદ્ભુત વર્ણન છે.
પૂર્વજન્મનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયા પછી વિમળને સંસાર પરથી વૈરાગ્ય પ્રાપ્ત થયું. વિમળકુમાર પ્રેમથી રત્નચૂડને જણાવે છે કે તમે ગુરુની જેમ તમે મને ધર્મમાં જાગ્રત કર્યો છે તેવી રીતે મારા માતાપિતાને જાગૃતિ મળે તો સારુ ; નહિતર તેના ત્યાગમાર્ગમાં માતાપિતાનો પ્રેમ વિષ્ણરૂપ બનશે. રત્નચૂડે એક બુદ્ધાચાર્ય નામના ગુરુને મેળવી આપવાનું કહ્યું અને બધા છુટા પડયા. હવે વામદેવ કે જે પૂરો સમય વિમળની સાથે જ હતો છતાં તેના મનમાં પેઠેલા ચોરી અને માયાએ તેના પર સ્ટેજ પણ અસર થવા દીધી નહિ. તેના મનમાં તો બીજું કશું નહિ પણ વિમળના વસ્ત્રમાં બાંધેલું રત્ન કેવી રીતે ચોરી લેવું તેની વિચારણા જ હતું. ત્યાં જ વિમળકુમારે કહ્યું કે આ રત્ન સાથે લઈ જઈશું તો ક્યાંક ચોરાઈ કે ખોવાઈ જશે. તેના કરતાં કોઈ ખરે સમયે કામ
