________________
(ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા
(71) શકે નહિ. તેના પુત્રો પણ નહિ. એટલે તેને પુત્ર થાય તો મારી નાંખતો હતો. તેની રાણી કમળસુંદરી પોતાની દાસીને લઈને જંગલમાં નાસી જાય છે. પુત્રને જન્મ આપી રાણી તેના પ્રાણ છોડે છે. દાસી કોઈના સથવારાથી અહીં રનદ્વીપે આવી જાય છે.
ધનશેખર હરિકુમારને મળે છે. બંને વચ્ચે એક શહેરના હોવાથી મિત્રતા થાય છે. બંને આનંદથી સમય પસાર કરે છે. આ રત્નદ્વીપના રાજા નીલકંઠને મયૂરમંજરી નામની યુવાન પુત્રી હતી. હરિકુમારને તેની સાથે રાગ બંધાય છે. ધનશેખર વચમાં રહીને એબીજાનો મેળાપ કરાવી આપે છે. રાજા તેની પુત્રી મયૂરમંજરીને હરિકુમાર સાથે પરણાવે છે. એટલે ધનશેખર તેને પ્રિય થઈ પડે છે. તે તેને અમુક કામ સોંપે છે. તે ધનનો લોભી તો હતો જ. કુમાર તરફથી મોટી આવક ન હતી. એટલે તેણે ફરીથી રત્નોનો વેપાર શરૂ કરે છે.
ધનશેખરને સાગર સાથે મૈત્રી તો હતી જ અને તેની અસરથી તેને લાગતું હતું કે હરિકુમારની મૈત્રીથી તેને ધન મેળવવામાં અંતરાય થતો હતો. એ જ સમયે કાળપરિણતિ દેવીએ યૌવન અને મૈથુનને મોકલ્યા. તેઓ બંને ધનશેખરના મિત્રો થયા. (શરીરમાં પ્રવેશ્યા) બંનેની અસર ધનશેખર પર થવા માંડી. અધમ સ્ત્રીઓમાં અને ગમન કરવા માંડ્યું. તેના પરિણામે તેને ઘણી મુશ્કેલીઓ થઈ. છતાં મૈથુન અને યૌવન પર તેનો સ્નેહ વધતો ગયો.
આ બાજુ હરિકુમારની ખ્યાતિ વધતી ચાલી. તેથી તેના મામાસસરાને એના પર દ્વેષ (ઈર્ષ્યા) થયો. રાજ્ય ઉચાપત કરી લેશે તેની બીક લાગી. સુબુદ્ધિ મંત્રીને હરિનો ઘાટ ઘડવાની તમારી નાખવાની વાત કરી. પ્રધાને (સુબુદ્ધિ મંત્રી) સર્ભાવથી નોકરને મોકલીને હરિકુમારને આ દ્વીપ છોડી જવાની સલાહ આપી. સમય જોઈને હરિકુમારે વાત માન્ય રાખી. વૃદ્ધ મંત્રીની સલાહ માની ધનશેખરને સાથે આવવા જણાવ્યું. ધનશેખરને ગમ્યું તો નહિ, પણ
