________________
8
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા દાખલ થઈને તેની ભવ્યતા અને વૈભવ જોઈને અંજાઈ જાય છે. તેને આહ્લાદકતાનો અનુભવ થાય છે અને જિજ્ઞાસા જાગે છે. રાજાએ ધર્મબોધકર નામના રસોડાના ઉપરીને ઈશારા થી સંકેત કર્યો. એટલ ધર્મબોધકરે ભિક્ષા આપવાનો હુકમ આપ્યો. તે સાંભળીને તેને હેરાન કરતાં છોકરાંઓ ભાગી ગયાં. ધર્મબોધકરની દીકરી તદ્દયા કે જેનું કામ તમામ પ્રાણી પ્રત્યે પ્રેમ બતાવવાનું છે તે મહાકલ્યાણક ભોજન લઈને આવી. આટલું સુંદર ભોજન છતાં ભિખારીને શંકા થાય છે કે આ કન્યા આપવા આવી છે પણ તેની અંતરની ભાવના મલીન હશે. એટલે તે ભોજન સામે જોતો નથી. તદ્દયા આગ્રહ કરે છે છતાં ધ્યાન આપતો નથી. આ દૃશ્ય ધર્મબોધકર જુએ છે. તેની પાસે ત્રણ ઔષધો છે. તે બળજબરીથી તેની આંખમાં વિમલાલોક અંજન આંજી દે છે તેનાથી આંતરચક્ષુ નિર્મળ થાય છે. સ્વકર્મવિવર અને નકારાત્મક કર્મમાંથી માર્ગ મળે છે પણ મનમાંથી ઉન્માદ હજી ગયો નથી એટલે દરેક બાબતમાં શંકા જ જાય છે. સારું ભોજન ગ્રહણ કરી શકતો નથી. એને સડેલા અનાજનું જ ભોજન કરવાન ઇચ્છા થાય છે. એટલે તેને તત્ત્વપ્રીતિકર પાણી પિવડાવવામાં આવે છે. પછી તેની તૃષ્ણા શમે છે. અને આ લોકો તેનું સારું જ કરી રહ્યાં છે તેનું જ્ઞાન થાય છે. અંજને દૃષ્ટિ ખોલી અને પાણીએ જ્ઞાન આપ્યું. છતાં પણ તેની સારું ભોજન થોડું તેના પાત્રમાં કાઢી લઈ તેને સડાવીને ખાવાની ટેવ જતી નથી. તદ્ દયા ઘણાં કામોમાં રોકાયેલી છે. કારણ ધર્મબોધકરને ઘણા લોકો' પર દયા છે. એટલે તેનો વ્યાધિ મૂળમાંથી કેમ જતો નથી તે જોવાનો સમય તેની પાસે નથી. એટલે તેની નિરંતર સંભાળ રાખી શકે તે માટે તેને સત્બુદ્ધિ નામની બીજી પરિચારિકા (દાસી) આપી. તેની સતત હાજરીથી ખરાબ ભોજન પ્રત્યે આસક્તિ ઘટી ગઈ. ત્રણે ઔષધોનો પ્રયોગ એણે મોટા પ્રમાણમાં કરવા માંડ્યો અને તેના પરિણામે એના વ્યાધિઓ ઓછા થતા ગયા.
