________________
यस्मै तीर्थपतिर्नमस्यति सतां यस्माच्छुभं जायते,
स्फूर्तिर्यस्य परावसन्ति च गुणा यस्मिन् स सङ्घोडर्च्यताम्॥२२॥ अन्वय : यः संसारनिरासलालसमतिः मुक्त्यर्थम् उत्तिष्ठते यं पावनतया तीर्थं कथयन्ति येन समः अन्यः न अस्ति (एवं) अस्मै स्वयं तीर्थपतिः नमस्यति यस्मात् सतां शुभं जायते यस्य परा स्फूर्तिः यस्मिन् गुणाः वसन्ति सः सङ्घः अर्च्यताम्। શબ્દાર્થ: (૧) જે શ્રીસંઘ (સંસાનિરીસના7સમતિ ) (સન) સંસાર છોડવાની તીવ્ર ઈચ્છાવાળો થઈને (મુર્રાર્થમ) મોક્ષ મેળવવા માટે (ત્તિઝ) પ્રયત્ન કરે છે. (અને ભવ્યાત્માઓ) (4) જેને (પાવનતયા) અત્યંત પવિત્ર હોવાથી (તીર્થ) તીર્થસ્વરૂપ ( ક્તિ) કહે છે (તથા) (યે સમ) જેની સમાન (આ સંસારમાં) (અન્ય) બીજો કોઈ સંઘ (ના અતિ) નથી. (અને) (૩) જેને (સ્વયં) (તીર્થપતિ ) તીર્થકર ભગવંત (નમસ્યતિ) નમસ્કાર કરે છે અને) (સ્માત) જેનાથી (સતાં) સપુરુષોનું (રામ) કલ્યાણ (નાયતે) થાય છે. (અ) () જેની (પરા) અતિઉત્તમ (ર્તિ) મહિમા છે (અને) (સ્મિન) જે શ્રીસંઘમાં (ગુરુ) અનેક ગુણ (વસતિ) નિવાસ કરે છે (સઃ સક્ક:) તે સંઘની તમે (૩મર્ચતામ) પૂજા કરો. રરા ભાવાર્થ જે શ્રીસંઘ સંસાર છોડવાની તીવ્ર ઈચ્છાવાળો થઈને મોક્ષ મેળવવા માટે પ્રયત્ન કરે છે (ભવ્યાત્માઓ) જેને અત્યંત પવિત્ર હોવાથી તીર્થ સ્વરૂપ કહે છે, જેની સમાન આ સંસારમાં બીજો કોઈ સંઘ નથી અને જેને તીર્થકર ભગવંત પોતે નમસ્કાર કરે છે અને જેનાથી સસ્તુરુષોનું કલ્યાણ થાય છે અને જેની અતિ ઉત્તમ મહિમા છે અને જે શ્રીસંઘમાં અનેક ગુણો રહેલાં છે તે શ્રીસંઘની તમે પૂજાભક્તિ કરો. ૨૨ વિવેચનઃ આ બીજા શ્લોકમાં ગ્રન્થકારશ્રી કહે છે કે જેને સંસાર છોડવાની તીવ્ર લાલસા હોય અને મોક્ષ મેળવવા માટે પૂર્ણ પ્રયત્ન કરતા હોય એવા વ્યક્તિઓનો સમુદાય તે શ્રીસંઘ, અર્થાત્ ચતુર્વિધ સંઘમાં તે જ વ્યક્તિનો સમાવેશ થાય કે જે સંસાર છોડવા જેવો, દીક્ષા લેવા જેવી અને મોક્ષ મેળવવા જેવો માનતો હોય, એ ભાવના સિવાય સંઘમાં સમાવેશ થઈ શકતો નથી. એવો શ્રીસંઘ અત્યંત પવિત્ર હોવાથી એ તીર્થસ્વરૂપ કહેવાય છે. એવા સંઘની બરાબરીમાં બીજો કોઈ સંઘ આવી શકે નહીં. જ્યાં જિન ધર્મને માનનારા પણ જો સંસારને છોડવા જેવો ન માને, દીક્ષા લેવા જેવી અને મોક્ષ મેળવવા જેવો ન માને એમના સમુદાયને પણ સંઘ ન કહ્યો તો બીજાઓની તો વાત જ ક્યાં? એવા શ્રીસંઘની મહત્તા પ્રત્યેક ભવ્યાત્માના હૃદયમાં બેસાડવા માટે તીર્થકરો પોતે “નમો તીસ્સ' કહીને તીર્થને નમસ્કાર કરીને જ સમવસરણમાં બેસે છે. એ તીર્થની સ્થાપનાથી અનેક આત્માઓનું કલ્યાણ થાય છે. એ સંઘની મહિમાં શાસ્ત્રોમાં અત્યુત્તમ સર્વોત્કૃષ્ટ વર્ણવાયેલી છે. અને એવા શ્રીસંઘમાં જગતના સર્વે ગુણોનો સમાવેશ થઈ જ જાય છે. સર્વે ગુણો ત્યાં નિવાસ
23.
