________________
કરવાથી ક્રોધાગ્નિનો પ્રાદુર્ભાવ થાય છે. વાદળાઓ સૂર્યને આચ્છાદિત કરે છે, તેમ આ લોભ આત્માના વાસ્તવિક તપ તેજને આચ્છાદિત કરી દે છે. આ લોભ કલહ લડાઈ ઝઘડાનું તો ઘર છે. જેમ રાહુ ચંદ્રમાને ગ્રસિત કરે છે તેમ આ લોભે આત્માના જ્ઞાન રૂપી ચંદ્રમાને ગ્રસિત કરી દે છે. જ્ઞાન ઉપર આવરણ આવી જાય છે. જેમ સમુદ્ર અનેક નદીયોને સંગ્રહે છે તેમ આ લોભ આપદાઓ રૂપી નદીયોનો સંગ્રહ કરે છે અર્થાત્ લોભના કારણે અનેક પ્રકારની આપદાઓ ભોગવવી પડે છે. જેમ વેલડીયોને હાથીયોના બાળકો નાશ કરે છે તેમ આ લોભ રૂપી હાથીનું બાળક યશકીર્તિ રૂપી વેલડિયોને નષ્ટ કરી દે છે. એવા આ લોભને સર્વથા તજવાનું ગ્રન્થકારશ્રીએ કહ્યું છે. પ૮ હવે ત્રીજા શ્લોકમાં લોભને અગ્નિની ઉપમા આપીને હિતોપદેશ દેતા કહે છે કે
छंद - वसन्ततिलकावृत्त निःशेषधर्मवनदाहविजृम्भमाणे,
" ટુથ્રી મસ્મન વિસર્પીર્તિધૂને * * बाढं धनेन्धनसमागमद्दीप्यमाने,
- નોમાનભેશનમાં નમતે ગુણીઃ 13 अन्वय : निःशेषधर्मवनदाहविजृम्भमाणे, दुःखौघभस्मनि विसर्पत् अकीर्तिधूमे, धनेन्धनसमागमदीप्यमाने, लोभानले गुणौघः बाढम् शलभताम् लभते। શબ્દાર્થ : (નિઃશેષધર્મવનરાવિકૃમમા) સંપૂર્ણ પુષ્ય રૂપી વનને બાળવા માટે તૈયાર થયેલો (ફુવીપમનિ) દુ:ખ સમૂહરૂપી રાખના ઢેરવાળો (વિસર્પત્ બકીર્તિધૂમ) અપયશરૂપી ધૂમાડાને ફેલાવનાર (તથા) (ધનેશ્વ-સમામિતીપ્યમાને) ધનરૂપી લાકડાની પ્રીતિથી પ્રકાશિત થવાવાળો (નોમાનને) લોભ રૂપી આગમાં (પુ ) ગુણોનો સમૂહ (વાઢY) અવશ્ય કરીને (શત્તમતાનું) પતંગિયાપણાને (તમ) પામે છે. પિલો ભાવાર્થ અખિલ પુણ્યરૂપી વનને બાળવા માટે તૈયાર થયેલ દુઃખસમૂહ રૂપી રાખના ઢેર વાળો અપયશરૂપી ધૂમાડાને ફેલાવનાર અને ધનરૂપી લાકડાના મળવાથી વધારે પ્રકાશિત થનાર લોભરૂપી આગમાં ગુણોનો સમૂહ પતંગિયાની જેમ નાશ પામે છે. જેમ આગમાં પતંગિયું નાશ પામે છે તેમ લોભરૂપી આગમાં માનવના ગુણોનો નાશ થાય છે. પલા વિવેચન ગ્રન્થકારશ્રી ત્રીજા શ્લોકમાં લોભને આગની ઉપમા આપીને એ આગ કેવી છે તે દર્શાવતા કહે છે કે – જેમ આગ સંપૂર્ણ વનને બાળે છે તેમ સંપૂર્ણ પુણ્યના જસ્થાને બાળવામાં તત્પર, પદાર્થના બળવાથી જેમ રાખનો ઢેર મળે છે તેમ પુણ્ય રૂપી જત્થો બળ્યા પછી દુઃખોના સમૂહરૂપી રાખનો ઢેર જ રહે છે. અને જેમ પદાર્થ બળતો હોય ત્યારે ધુમાડો નિકળે છે તેમ લોભરૂપી આગમાં પુણ્યનો જત્થો બળ્યા પછી અપકીર્તિ રૂપી ધુમાડો ફેલાવવાનો છે. જેમ અગ્નિ કાષ્ટ,લાકડાના મળવાથી વધારે દીપ્ત બને છે અર્થાત્ જેમ જેમ ધન વધે છે તેમ તેમ લોભ વધે છે. ગ્રન્થકારશ્રીએ અહીં ધનને કાષ્ટની ઉપમાં આપીને
