________________
ભાવાર્થ જે જીવો પ્રાણિયોના વધથી ધર્મને ઈચ્છે છે તેઓ જાણે કે અગ્નિમાંથી કમલના વનને, સૂર્યાસ્તથી દિવસને, સર્પના મુખમાંથી અમૃતને, લડાઈથી પ્રશંસાને, અજીર્ણથી રોગશાંતિને અને કાલકૂટ નામના વિષથી જીવિતવ્યની ચાહના કરનારા આત્માઓ જેવા છે. પારકા. વિવેચન ગ્રન્થકારશ્રી હિંસામાં ધર્મ નથી જ એનું વધારે સ્પષ્ટીકરણ કરતા થકાં કહે છે કે- અગ્નિમાંથી કમલવનને ઉગાડવાની, સૂર્યાસ્તના સમયે દિવસના પ્રારંભની, સર્પના મુખથી અમૃત નિકળવાની, કલહ લડાઈ આદિથી પ્રશંસાને, અજીર્ણ દ્વારા રોગોની શાંતિને અને કાલકૂટ નામના વિષને ખાઈને જીવતા રહેવાની ઈચ્છા રાખનારા આત્માઓ મૂર્ખ જ નહીં મહામૂર્ખ કહેવાય તેમ એ કોટીના તે જીવો છે જેઓ પ્રાણિને મારીને ધર્મના ફળની આશા રાખે છે. જિનેશ્વર ભગવંતે કોઈપણ પ્રાણિના વધમાં ધર્મ નથી જ એવું સ્પષ્ટ વિધાન કર્યું છે. ર૭ll
હવે ચોથા શ્લોકમાં અહિંસાનું પાલન કરનારને શું ફળ મળે છે તે સંક્ષેપમાં બતાવે
छंद - शार्दूलविक्रीडितवृत्त आयुर्दीर्घतरं वपुर्वरतरं गोत्रं गरीयस्तरं,
वित्तं भूरितरं बलं बहुतरं स्वामित्वमुच्चस्तरम्, आरोग्यं विगतान्तरं त्रिजगति श्लाघ्यत्वमल्पेतरं,
संसाराम्बुनिधिं करोति सुतरं चेतः कृपार्टान्तरम् ॥२८॥ अन्वय : कृपार्टान्तरम् चेतः आयुः दीर्घतरं करोति वपुः वरतरं, गोत्रं गरीयस्तरं, वित्तं भूरितरं, बलं बहुतरं, स्वामित्वं उच्चस्तरम् आरोग्यं विगतान्तरं त्रिजगति
अल्पेतरं श्लाघ्यत्वं (करोति) संसाराम्बुनिधिं च सुतरं करोति। શબ્દાર્થ (પાર્કાન્તર૫) કૃપા દયાથી આર્ટ બનેલું (Qતઃ) અંતકરણ (ગાયુ:) આયુષ્યને (વીર્ઘતર) વધારે છે, (વધુ) શરીરને (વરત૬) સુંદર કરે છે (ગોત્ર) ગોત્રને (રીયસ્તર) મહિમાવાળું કરે છે (વિનં) ધનની (મૂરિતાં) વૃદ્ધિ કરે છે (વર્લ્સ) શક્તિને (વડુતર) વધારે છે. (સ્વામિત્વ) સ્વામીપણાને (૩ā સ્તરમ) ઉચ્ચસ્તરમાં કરે છે. (મારોથમ્) આરોગ્યતા ( વિતાન્તર) નિરન્તર રહેવા વાલી કરે છે (ત્રિનાતિ) ત્રણે જગતમાં (મન્વેત૨) અતિશય વધારે પ્રમાણમાં (રાધ્યત્વ) પ્રશંસા કરાવે છે. અને સંસારવુનિર્ધ) સંસાર રૂપી સમુદ્રને (સુતર) સુખેતરાય એવો (રોતિ) કરે છે. ૨૮ ભાવાર્થ: કૃપા (દયા)થી આદ્ર ચિત્ત છે જેનું તે દયા તે મનુષ્યના આયુષ્યને લાંબુ કરે છે. શરીરને સુન્દર કરે છે. ગોત્રને મહિમાવાળો કરે છે. ધનની વૃદ્ધિ કરે છે. શક્તિને વધારે છે, સ્વામીપણાને ઉચ્ચસ્તર પર લઈ જાય છે. આરોગ્યને સદા રહેવાવાળું બનાવે છે. ત્રણે લોકોમાં અત્યંત પ્રશંસાને ફેલાવે છે. અને સંસાર સમુદ્ર સુખ પૂર્વક કરી શકાય એવો કરે
29
