________________
___ दत्तस्तेन जगत्यकीर्तिपटहो गोत्रे मषीकूर्चक, . श्चारित्रस्य जलाञ्जलिर्गुणगणारामस्य दावाऽनलः
- સતસત્તાપલાં શિવપુરદ્વારે વારો ટૂઢ: રેશ अन्वय : यः कामातः स्वस्त्रीं न प्रबोधयति परस्त्रीं न त्यजति तेन जगति अकीर्तिपटहः, दत्तः गोत्रे मषीकूर्चकः दत्तः चारित्रस्य जलाञ्जलिः गुणगणारामस्य दावानलः सकलापदां सङ्केतः (तद्वत्) शिवपुरद्वारे दृढः कपाटः। શબ્દાર્થ (યઃ માર્ત) જે કામાસક્ત આત્મા (સ્વસ્ત્રી) પોતાની પત્નીને ( પ્રવોથતિ) સમજાવતો નથી અને (૫૨) બીજાની સ્ત્રીને (ન ત્યતિ) છોડતો નથી. (તેને) તે પુરુષે તે આત્માએ (નાતિ) સંસારમાં ( ક્રીતિપટ:) અપજશનું નગારૂ () વગાડ્યું છે અને (ગોત્ર) પોતાના કુલમાં (મષિવૂર્વ) કાલિમાનું પોતું (ઉત્તર) દઈ દીધું છે અને (વારિત્ર:) સચ્ચરિત્ર ઊપર (નનીષ્મતિ) પાણીની અંજલિ રેડી દીધી છે. અને (ITUTIR મચ) ગુણોના સમૂહ રૂપી ઉપવન માટે (વાવાડનઃ ) દાવાનલની જેમ છે. (સની વાં) સર્વ આપદાઓ માટે ( તઃ) ઈશારાનું સંકેતનું સ્થાન છે. (તેની જેમ) (શિવપુરદ્વાર) મોક્ષમાર્ગના દ્વાર પર (વૃઢપાટ) દઢ દરવાજા સમાન છે. મi૩૭ll ભાવાર્થ : વાસનામાં આસક્ત જે આત્મા પોતાની સ્ત્રીને કામભોગની ભયંકરતા સમજાવતો નથી. પરસ્ત્રીના સંગને તજતો નથી તે પુરુષ તે આત્માએ, સંસારમાં અપયશનું નગારૂ વગાડ્યું, પોતાના કૂળની આબરૂ ઉપર કાલિમા પોતી, સચ્ચારિત્ર સદાચારિતા ઉપર જલની અંજલિઓ છોડી, ગુણોના સમૂહરૂપી ઉદ્યાનમાં દાવાનલ પ્રગટાવ્યો, જગતની સર્વ વિપત્તિઓને નિમંત્રણ આપ્યું અને મોક્ષમાર્ગના દ્વાર પર મજબુત કપાટો દરવાજાઓ જડી દીધા છે. II૩૭ll વિવેચન ગ્રન્થકારશ્રી શીલ પ્રકરણના પ્રથમ શ્લોકમાં અબ્રહ્મના સેવન કરનારને શું શું અલાભ થાય છે તે દર્શાવતાં થકાં કહે છે કે –
કામાસક્ત વાસનાથી પીડિત જે આત્મા પોતાની સ્ત્રીને વાસનાથી મુક્ત થવા માટે સમજાવતો નથી અને બીજી સ્ત્રીઓનો સંસર્ગ ન કરવાનો નિયમ લેતો નથી તે આત્મા આ સંસારમાં પોતાનો અપયશ ગવાય, ભવિષ્યમાં પણ ગવાતો રહે એ માટેનું નગારૂં વગાડે છે, એની બાપ-દાદાઓની અર્જિત કાં પોતાની અર્જિત ઇજ્જત આબરૂ રૂપી સફેદ દિવાર પર કાલખ (કાજલ)નું પોતુ મારી દે છે અને સચ્ચારિત્રનું મારે પાલન કરવું નથી એ માટે એણે જલની અંજલી (હાથ પાણી) છોડી અને ગુણોના સમૂહરૂપી જે ઉદ્યાન શીલની . સુવાસથી મહેકતું હતું એમાં દાવાનલ લગાડી દીધો, જગતમાં જેટલા પ્રકારની વિપત્તિઓ છે, શારીરિક અને માનસિક એ સર્વેને બોલાવવાનો સંકેત કરી દીધો. નિમંત્રણ આપી દીધું અને મોક્ષ માર્ગનું ખાસ શીલપાલન રૂપી કાર છે એના પર મજબુત શીલા જેવા દરવાજા જડી દીધા. આ રીતે શીલનું પાલન ન કરનાર આત્મા મોક્ષમાં જવા માટે અયોગ્ય બની
39
