________________
થાય છે. દેવલોકની રાજ્યલક્ષ્મી એમ ઈચ્છે છે કે એવા ભવ્યાત્માઓ અહીં આવીને મારો ઉપભોગ કરે તો હું ધન્ય બની જાઉં અને મુક્તિ રૂપી સ્ત્રી એ ભવ્યાત્માને વા૨ે–વા૨ે જોઈને એમ વિચારે છે કે અહિં આવીને મારા પૂર્વના અનંતા પતિદેવોમાં આ પણ મળી જાય તો મને આનંદ આવે એ રીતે શ્રીસંઘની પૂજાભક્તિ ક૨ના૨ ભવ્યાત્માને આત્મિક અને ભૌતિક બન્ને પ્રકારના લાભોની પ્રાપ્તિ થાય છે. ૨૩
તેને વિશેષ સ્પષ્ટ કરતાં થકાં ચોથા શ્લોકમાં ગ્રન્થકારશ્રી કહે છે કે यद्भक्तेः फलमर्हदादिपदवी मुख्यं कृषेः सस्यबच्चक्रित्वत्रिदशेन्द्रतादितृणवत्प्रासङ्गिकं गीयते, शक्तिं यन्महिमस्तुतौ न दधते वाचोऽपि वाचस्पतेः
सङ्घः सोऽघहरः पुनातु चरणन्यासैः सतां मन्दिरम् ॥२४॥ अन्वय ः कृषे सस्यवत् यद् भक्तेः मुख्यं फलं अर्हत्आदिपदवी चक्रित्वं त्रिदशेन्द्रता तृणवत् प्रासङ्गिकं गीयते ( एवं ) यन्महिमस्तुतौ वाचस्पतेः वाचः अपि शक्तिं न दधते अघहरः सः सङ्घः चरणन्यासैः सतां मन्दिरम् पुनातु।
શબ્દાર્થ : (ઋષેઃ) ખેતી માટે (સસ્યવત્) ધાન્યની જેમ (થવું મહ્તેઃ) જે શ્રીસંઘની ભક્તિનો (મુલ્યે) મુખ્ય (i) લાભ (અર્હત્ આદિ પદવી) તીર્થંકર આદિ દુર્લભ પદની પ્રાપ્તિ કરે છે અને (વૃત્ત્વિ) ચક્રવર્તીપણું અને (ત્રિવશેન્દ્રતા આદિ) ઇન્દ્રપદ આદિ તો (તૃળવતા) ઘાસની જેમ (પ્રાસાિરું) ગૌણ (નીયતે) માનેલું છે. (જ્ઞાનિયોએ કહેલું છે) અને (યજ્ઞહિમસ્તુતૌ) જેના મહિમાની સ્તુતિ કરવામાં (વાવસ્વતે ) દેવ ગુરુ બ્રહસ્પતિની (વાત્તઃ અવિ) વાણી પણ (શક્તિ) શક્તિને (ન વખતે) રાખતી નથી. (અયત્તરઃ) પાપોનો હરણ ક૨ના૨ (સઃ) તે (સહ્યઃ) શ્રીસંઘઃ (વરપન્યાસૈઃ) પોતાના પગ મુકવા વડે (સતાં) સત્પુરુષોના (ઇન્દિરમ્) ઘરોને (પુનાતુ) પવિત્ર કરે છે. ।।૨૪।।
ભાવાર્થ : ખેતી માટે ધાન્યની જેમ શ્રીસંઘની ભક્તિનું મુખ્ય ફળ અરિહંત આદિ દુર્લભ પદવી પ્રાપ્ત થવી તે છે અને ચક્રવર્તીપણું, ઈન્દ્રપણું આદિ તો ઘાસની જેમ ગૌણ ગણાય છે. અને જેના ગુણગાન ગાવા માટે બૃહસ્પતિની વાણી પણ શક્તિને ધારણ કરતી નથી એવો શ્રીસંઘ જે સર્વ પાપનો હરનાર છે તે શ્રીસંઘ પોતાના ચરણોથી સત્પુરુષોના ઘરે આવીને તેમના ઘરોને પવિત્ર કરે. ॥૨૪॥
વિવેચન : ગ્રન્થકારશ્રી શ્રીસંઘ મહિમા દર્શક શ્લોકોના ચોથા શ્લોકમાં ખેતીનો દાખલો આપીને કહે છે કે જેમ ખેતીમાં ધાન્યની પ્રાપ્તિ મુખ્ય ફળ છે અને ઘાસ આદિની પ્રાપ્તિ ગૌણ ફળ છે તેમ શ્રીસંઘની ભક્તિનું ફળ તો અરિહંતાદિ પદવી એટલે પાંચ ૫૨મેષ્ઠિમાં સ્થાન મળવું તે છે અને તે ન મળે ત્યાં સુધી ગૌણરૂપે ચક્રવર્તી, ઇન્દ્રપણું દેવ માનવના સુખોની પ્રાપ્તિ થાય છે. એવા ફળ દાતા શ્રીસંઘના ગુણોનું વર્ણન ક૨વામાં કોઈ સમર્થ નથી એ દર્શાવવા માટે લૌકિક વ્યવહારનો દાખલો આપ્યો કે બૃહસ્પતિ જેવા જો વર્ણન ક૨વા
25
