________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ततबीर
तदि
ततबीर-देखो 'तदबीर'।
तत्त्वद्रस्टी-स्त्री० [सं० तत्त्वदृष्टि] दिव्य दृष्टि, सूक्ष्म दृष्टि । ततरे-क्रि०वि० इतने में।
तत्त्ववाद-पु० [सं०] ब्रह्म जीव संबंधी दर्शन । ततवादी-पु० तत्त्ववेत्ता, तत्त्वज्ञानी।
तत्त्वविद्या-स्त्री० [सं०] तत्त्वज्ञान, दर्शनशास्त्र । ततवितत--पु. तार वाद्य विशेष ।
तत्त्ववेत्ता-वि० [सं०] तत्त्वज्ञानी, दार्शनिक । ततवीर-देखो तदबीर'।
तत्थ-वि० [सं० त्रस्त] त्रास-युक्त, त्रसित । -क्रि० वि० ततवेग-क्रि०वि० तुरंत, शीघ्र, तत्काल ।
[सं० तद्] वहां । -सर्व० [सं० तद] १ उस । ततवेता-देखो 'तत्त्ववेत्ता'।
२ देखो 'तथ्य'। ततसार-पु० ११ वर्ण का एक छन्द विशेष ।
तत्थथेई-पु० नृत्य का बोल । तताथेई-स्त्री० नृत्य का बोल ।।
तत्पर-वि० [सं०] तैयार, उद्यत, सन्नद्ध । होशियार, ततारी-पु० तातार देश का घोड़ा । -वि० तातार देश का, | सावधान। तातार संबंधी।
तत्परता-स्त्री० [सं०] तत्पर होने की दशा या भाव । ततियौ-देखो 'तत्तौ'।
होशियारी सावधानी। तती-वि० १ क्रोध पूर्ण, क्रोध से लाल । २ तेज, तीक्ष्ण । | तत्पुरुस-पु० [सं० तत्पुरुष] १ परमेश्वर । २ एक रुद्र ।३ छः ३ तप्त, उष्ण । -क्रि०वि० शीघ्र, जल्दी, तुरत ।
समासों में से एक। ततैया-स्त्री० दौड़, गति, चाल ।
तत्र-क्रि० वि० [सं०] वहां, उस जगह । -पु० लोह का तार । ततंयो-पु० बरं।
तत्सम-पु० [सं०] किसी भाषा में प्रयुक्त संस्कृत का शब्द । ततौ-क्रि०वि० १ तत्पश्चात । २ देखो 'तत्तौ' ।
तथ-देखो 'तथ्य' । देखो “तिथि' । तत्काळ-क्रि०वि० [सं० तत्काल] तुरन्त, उसी समय, शीघ्र । तथख्यरण-देखो 'तत्क्षण' । तत्कालीन-वि० [सं०] उसी समय का ।
तथा-अव्य० [सं०] और, एवं । उसी प्रकार, वैसेही । तत्काळो-देखो 'तत्काळ' ।
-पु० ध्यान । तत्क्षरण-क्रि०वि० [सं०] उसी क्षण, उसी समय, शीघ्र । तथागत-पु० [सं०] भगवान बुद्ध का एक नाम । तत्त-वि० [सं० तप्त] पीड़ित, दुःखी, संतप्त । -क्रि०वि० | तथापि-अव्य० [सं०] यद्यपि, तो भी, तबभी।
[सं० तत] तत्पश्चात्, तदनन्तर । देखो 'तत्त्व' । तथासतू, तथास्तू-अव्य० [सं० तथास्तु] एवमस्तु, ऐसा ही हो । देखो 'तातो'।
तथि-देखो 'तथ्य'। देखो "तिथि' । ततकाळु (ळू)-देखो 'तत्काळ' ।
तथुग-पु० नृत्य की एक ताल । तत्तवेत्ता-देखो 'तत्त्ववेत्ता'।
तथोपरणौ (बी)-क्रि० जोश दिलाना, उत्तेजित करना, पीठ तत्तौ-वि० (स्त्री० तत्ती) १ तीक्ष्ण, तेज । २ तीव्र, तेज । | ठोकना।
३ क्रुद्ध, कुपित । ४ देखो तातो' । -पु० 'त' वर्ण। तथ्य, तथ्य-पु० [सं०] यथार्थ , सच्चाई, सार, तत्त्व । तत्त्व-पु० [सं०] १ पृथ्वी, जल, वायु आदि पंच भूत । | तदंतर-क्रि० वि० [सं] इसके उपरांत, उसके बाद, तत्पश्चात् ।
२ परब्रह्म । ३ जगत का मूल कारण । ४ ब्रह्माण्ड रचना | तवंदा-क्रि० वि० तब । के २५ पदार्थ, तत्त्व । ५ सार वस्तु । ६ यथार्थता, | तद-क्रि० वि० [स० तदा] १ उस समय, तव । २ उसके बाद । असलियत । ७ स्वरूप । ८ निष्कर्ष । ६ मन । १० यथार्थ | तदगुरण-पु० [सं० तद्गुण] १ अगली वस्तु का गुण । का सिद्धान्त । ११ वस्तु । १२ नृत्य विशेष ।।
२ अर्थालंकार का एक भेद । तत्त्वग्य-पु० [सं० तत्त्वज्ञ] तत्त्ववेत्ता, तत्त्वज्ञानी, दार्शनिक। | तदग्ग-क्रि० वि० उसके आगे। तत्त्वग्यांन-पु० [सं० तत्त्वज्ञान] प्रात्म ज्ञान, ब्रह्म संबंधी
तदपि (भी)-प्रव्य० [सं०] तिस पर भी, तो भी । यथार्थ ज्ञान ।
तबबीर-स्त्री० [अ०] उपाय, युक्ति, तरकीब । तत्त्वग्यानी-वि० [सं० तत्त्वज्ञानी] १ पात्मज्ञानी, तत्त्ववेत्ता।। तदरा-क्रि० वि० तब से, उस समय से ।
२ जीव, ब्रह्म, माया के प्रति यथार्थ ज्ञान वाला दार्शनिक । तदा-क्रि० वि० तब ।। तत्त्वता-स्त्री० [सं०] सत्यता, यथार्थता ।
तदारुक, तदारूक-पु० [अ० तदारुक] १ खोई वस्तु की जांच । तत्त्वदरसी-वि० [सं० तत्त्वशिन] ब्रह्म जीव का ज्ञान रखने । २ सजा दण्ड । ३ दुर्घटना की रोकथाम । वाला, दार्शनिक ।
| तदि, तदी-देखो 'तद' ।
For Private And Personal Use Only