________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दारुहळदी
दावी
दारुहळदी-स्त्री० [सं० दारुहरिद्रा] १ अाल जाति का एक अबसर क्रम । ११ चौपड, जूमा आदि में पासा चलाने की सदाबहार वृक्ष । २ एक औषधि ।
क्रिया । १२ कुश्ती का पेच । १३ देखो 'दाब' । -स्त्री. दारू-पु० [फा०] १ शराब, मद्य । २ दवा औषधि । ३ बारूद । सं० दाव] १४ दावाग्नि ।
४ देखो 'दारु'। -कार-पु० शराब बनाने वाला ।। दावड़-स्त्री०१ सूत की पतली डोरी । २ देखो 'द्राविड' । --खारियो, खोरौ-पु. शराब पीने का प्रादी ।
दावड़ी-देखो 'डावड़ी। रारूदी, दारूडो-देखो 'दारू' ।
दावटण-वि० दबाने वाला, दबोचने वाला। दारूदड़बौ-पु० नशा-पता, नशा।
दावट्टणौ (बौ)-क्रि० [सं० दमन] करना, दबोचना। दारूफूल-पु० पुष्पों से निकला हुआ शराब ।
दावण-पु. १ स्त्रियों का एक वस्त्र विशेष । -[सं० दामन दारूहळदी, दारूहळद्र-देखो 'दारुहळदी' ।
२ खाट के पायताने में लगी रम्सी । ३ देखो 'दांमण'। दारोगाई-स्त्री० १ दारोगा का कार्य । २ दारोगा का पद । दावणगीर-देखो 'दांमणगीर' । ३ दारोगा का वेतन ।
दावरणो-देखो ‘दामरणो' । दारोगौ-पु० [फा० दारोगः] १ निगरानी रखने वाला अफसर । दावणी (बौ)-कि० [सं०-दह] १ विरह में जलाना, गोड़ित २ पुलिस का अधिकारी।
____ करना । २ जलाना दग्ध, करना । दारोमदार-देखो 'दारमदार'।
दावत-स्त्री० [अ० दनवत] १ भोज, ज्योनार । २ निमंत्रण। दाळ-स्त्री० [सं० दालि] १ चने, मूग आदि के दाने का प्राधा दावदी-स्त्री० १ एक प्रकार की लता । २ देखो 'दाऊदी' :
भाग । २ दला हुमा पदार्थ । ३ दाल की तरह की कोई दावां-स्त्री० रहट की माल में बंधे रस्सी के टुकड़े । वस्तु । ४ चेचक या फोड़े फुसी पर जमने वाली दावाप्रगन-देखो 'दावाग्नि' । काली पपड़ी।
दावागर, दावागिर, दावागीर, दावागीर-पु० १ णत्र । दाळचिणी,दाळ चीणी-स्त्री० [सं० दारू चीन] १ एक वृक्ष विशेष । २ प्रतिवादी।
२ इस वृक्ष की छाल जो औषधि व गरममसालों में दावाग्नि-स्त्री० [सं०] वन की अग्नि । काम आती है।
दावात-देखो 'दवात'। दाळद, दाळद्द, दाळद्र, दाळध-पु० [सं० दारिद्र्य] १ गरीबी, दावादार-देखो दावेदार' ।
दरिद्रता, निर्धनता । २ कूड़ा-करकट । ३ बेकार वस्तु ।। दावानळ (ल)-स्त्री० [सं० दावानल ] वन की अग्नि, दावाग्नि । -हरण-पु० शिव, शंकर । ईश्वर । -वि० गरीबी दूर | दावाबंध-पु० हकदार, भागीदार । करने वाला।
दावामुदी-वि० [अ० दावामुद्दई] विरोधी, प्रतिपक्षी, दालदरी, (द्रो)-वि० निर्धन, कंगाल ।
प्रतिद्वन्द्वी। दालांण, दालान-पृ० [फा० दालान] मकान के आगे बना खुला दावायत, दावापती-पु० विरोध करने वाला शत्र । कक्ष, बरामदा।
दावेदार -पु० [अ० दा' बीदार] १ हकदार, हिस्सादार । दाळि-देखो 'दाळ'।
२ भागीदार । ३ दावा रखने वाला, दावा करने वाला। दाळिउत (६)-पु० [सं० दलपति] लघु दल का पति ।
दाव-पु. कारण, हेतु । -क्रि० वि० अवसर पर, मौके पर । दाळिद, दाळिदर, दाळिद्र-देखो 'दाळद' ।
-वि० समान, तुल्य । दाळियालाडु-पु० पदार्थ विशेष के लड्डू ।
दावोदार-देखो 'दावेदार' । दाळियौ-पु० १ पीतल की एक छोटी कड़ी। २ दालनुमी । कोई वस्तु।
दावी-पु० [अ० दावा] १ किसी वस्तु या जायदाद पर बताया
जाने वाला अधिकार, हक, कब्जा । २ स्वत्व । ३ अपना दाळीदर-१ देखो 'दरिद्र' । २ देखो 'दाळद'।
अधिकार पुष्ट कराने निमित्त न्यायालय में प्रस्तुत किया दाळीदरी-देखो 'दरिद्री'।
गया आवेदन, मुकद्दमा । ४ शत्रता, वैर। ५ प्रतिकार दाल्मि-पु० [सं०] इन्द्र, सुरपति ।
बदला । ६ स्पर्धा, होड़। ७ युद्ध। ८ ऐश्वयं, वे भव । दावं, दाव-पु० [सं० दा] १ उपयुक्त अवसर, मौका । २ घात
६ प्रभाव, जोर, प्रताप । सं० न १० ता . प्रतिघात । १ उपाय, युक्ति। ४ खेल प्रदि का पेच, कला। कश्चन । ११ दावाग्नि, दावानल । ५ छल, कपट, धोखा । ६ विचार । ७ प्रहार, चोट । दापौ-पु० फसल व वनस्पतियों के लिहाज में ८ प्रभाव । ९ वार, दफा, मर्तबा । १० पारी, बारी, शीतल वायु ।
For Private And Personal Use Only