Book Title: Nisihajjhayanam
Author(s): Tulsi Acharya, Mahapragya Acharya, Mahashraman Acharya, Srutayashashreeji Sadhvi
Publisher: Jain Vishva Bharati
View full book text
________________
१७६
निसीहज्झयणं
उद्देशक ८: सूत्र १२-१४
गच्छमाणे पिट्ठओ रीयमाणे ओहय- अपहतमनःसंकल्पः चिन्ताशोकसागरमणसंकप्पे चिंतासोयसागरसंपविढे सम्प्रविष्टः करतलपर्यस्तमुखः आतकरतलपल्हत्थमुहे अट्टज्झाणोवगए ध्यानोपगतः विहारं वा करोति, स्वाध्यायं विहारं वा करेइ, सज्झायं वा करेइ, वा करोति, अशनं वा पानं वा खाद्यं वा असणं वा पाणं वा खाइमं वा साइमं स्वाद्यं वा आहरति, उच्चारं वा प्रसवणं वा आहारेति, उच्चारं वा पासवणं वा वा परिष्ठापयति, अन्यतरां वा अनार्या परिद्ववेइ, अण्णयरं वा अणारियं निष्ठुराम् अश्रमणप्रायोग्यां कथां कथयति, णिट्ठरं असमणपाओग्गं कहं कथयन्तं वा स्वदते । कहति, कहेंतं वा सातिज्जति॥
आता हुआ अपहतमनःसंकल्प वाला होकर, चिन्ता और शोक सागर में प्रविष्ट हो, हथेली पर मुंह टिकाकर आर्तध्यान से युक्त हो विहरण करता है, स्वाध्याय करता है, अशन, पान, खाद्य अथवा स्वाद्य खाता है, उच्चार अथवा प्रस्रवण का परित्याग करता है अथवा किसी प्रकार की अनार्य, निष्ठुर, अश्रमणप्रायोग्य कथा कहता है अथवा कहने वाले का अनुमोदन करता है।
अंतो उवस्सय-पदं
अन्तःउपाश्रय-पदम्
अन्तः उपाश्रय-पद
१२. जे भिक्खु णायगं वा अणायगंवा
उवासयं वा अणुवासयं वा अंतो उवस्सयस्स अद्धं वा राति कसिणं वा राति संवसावेति, संवसावेंतं वा सातिज्जति॥
यो भिक्षुः ज्ञातकं वा अज्ञातकं वा उपासकं वा अनुपासकं वा अन्तः उपाश्रयस्य अर्धा वा रात्रिं कृत्स्नां वा रात्रिं संवासयति, संवासयन्तं वा स्वदते ।
१२. जो भिक्षु ज्ञाति (सम्बन्धी) अथवा
अज्ञाति, उपासक अथवा अनुपासक (श्रावकेतर गृहस्थ) को उपाश्रय के अन्दर आधी रात अथवा पूरी रात संवास देता है अथवा संवास देने वाले का अनुमोदन करता
१३. जे भिक्खू णायगं वा अणायगं वा यो भिक्षुः ज्ञातकं वा अज्ञातकं वा उपासकं
उवासयं वा अणुवासयं वा अंतो वा अनुपासकं वा अन्तः उपाश्रयस्य अर्धा उवस्सयस्स अद्धं वा राति कसिणं वा वा रात्रिं कृत्स्नां वा रात्रिं संवासयति, तं रातिं संवसावेति, तं पडुच्च __ प्रतीत्य निष्क्रामति वा प्रविशति वा, निक्खमति वा पविसति वा, निष्क्रामन्तं वा प्रविशन्तं वा स्वदते। निक्खमंतं वा पविसंतं वा सातिज्जति॥
१३. जो भिक्षु ज्ञाति (सम्बन्धी) अथवा
अज्ञाति, उपासक अथवा अनुपासक को उपाश्रय के अन्दर आधी रात अथवा पूरी रात संवास देता है तथा उसके निमित्त निष्क्रमण करता है अथवा प्रवेश करता है
और निष्क्रमण अथवा प्रवेश करने वाले का अनुमोदन करता है।
मुद्धाभिसित्त-पदं
मूर्धाभिषिक्त-पदम्
मूर्धाभिषिक्त-पद १४. जे भिक्खु रण्णो खत्तियाणं यो भिक्षुः राज्ञः क्षत्रियाणां मुदितानां १४. जो भिक्षु मूर्धाभिषिक्त शुद्धवंशीय क्षत्रिय मुदियाणं मुद्धाभिसित्ताणं समवाएसु मूर्धाभिषिक्तानां समवायेषुवा पिण्डनिकरेषु राजा के १. गोष्ठीभक्त आदि २. पितृभोज वा पिंडनियरेसु वा इंदमहेसु वा वा इन्द्रमहेषु वा स्कन्दमहेषु वा रुद्रमहेषु (मृतक भोज) ३. इन्द्र महोत्सव ४. स्कन्द खंदमहेसु वा रुद्दमहेसु वा मुगुंदमहेसु वा मुकुन्दमहेषु वा भूतमहेषु वा यक्षमहेषु महोत्सव ५. रुद्र महोत्सव ६. मुकुन्द वा भूतमहेसु वा जक्खमहेसु वा वा नागमहेषु वा स्तूपमहेषु वा चैत्यमहेषु महोत्सव ७. भूत महोत्सव ८. यक्ष महोत्सव णागमहेसु वा थूभमहेसु वा वा रुक्षमहेषु वा गिरिमहेषु वा दरिमहेषु वा ९. नाग महोत्सव १०. स्तूप महोत्सव ११. चेतियमहेसु वा रुक्खमहेसु वा _ 'अगड'महेषु वा तडागमहेषु वा द्रहमहेषु चैत्य महोत्सव १२. वृक्ष महोत्सव १३. गिरिमहेसु वा दरिमहेसु वा वा नदीमहेषु वा सरोमहेषु वा सागरमहेषु । गिरि महोत्सव १४. दरि महोत्सव १५. अगडमहेसु वा तडागमहेसु वा वा आगरमहेषु वा अन्यतरेषु वा कूप महोत्सव १६. तालाब महोत्सव १७. दहमहेस वा णदिमहेस वा सरमहेसु तथाप्रकारेषु विरूपरूपेषु महामहेषु अशनं द्रह महोत्सव १८. नदी महोत्सव १९. सरोवर वा सागरमहेसु वा आगरमहेसु वा वा पानं वा खाद्यं वा स्वाद्यं वा प्रतिगृह्णाति, महोत्सव २०. समुद्र महोत्सव २१. खान