________________
પર નદીના ઘોડાપૂરની જેમ ફરી વળ્યું.
રાજમહેલ ભયથી ધ્રૂજી રહ્યો હતો. અંતઃપુરનું નારીવૃંદ ચિન્તાથી આમતેમ દોડાદોડ કરી રહ્યું હતું. લૂંટનો ત્રાસ ધીમે ધીમે રાજમહેલ પ્રતિ આવી રહ્યો હતો.
‘મા, ભાગો. શિયળ અને સંયમનું રક્ષણ કરવું હોય તો આ રાજમહેલનો ત્યાગ કરો. જંગલનો માર્ગ લો. લૂંટાયેલી સંપત્તિ ફરી મળશે, અરે, ગયેલું જીવન પણ પુનર્જન્મમાં મળી રહેશે. પણ લૂંટાયેલી પવિત્રતા તો અનંત ભવે પણ નહિ મળે માનવજીવનની મૂડી માનવીનું સર્વસ્વ એક પવિત્રતા ! આજ એની કસોટી છે. દોડો ભાગો !' કોણ આ બોલે છે ?
આ ઘોષણા રાજકુમારી વસુમતીની છે ? આ કોલાહલમાં આ અવાજ કોનો છે તે પણ સમજાતું નથી, પણ મહારાણી ધારિણીનું હૃદય લૂંટની આ કિકિયારીથી ચિરાઈ રહ્યું છે. એનું હૃદય જોરજોરથી ધડકી રહ્યું છે. હમણાં જ તો એણે પતિ ખોયો હતો. પતિના વિરહની કારમી કથા પૂર્ણ થઈ નથી, ત્યાં આ લૂંટનો ભય ! હા, લૂંટ ધનની નહિ, વસ્તુની નહિ, પણ માણસની પવિત્રતાની, આહ ! હદ થઈ !
રાણી ધારિણી પોતાની પુત્રી વસુમતીને લઈ આ ત્રાસમાંથી ભાગી છૂટવા પગ ઉપાડે છે, ત્યાં એક ટોળું ધસી આવ્યું.
ટોળાના સાંઢણીસવા૨ નાયકે ઇશારો કર્યો, અને એ ટોળાએ માતા-પુત્રીને એની પાસે હાજર કર્યાં. આ બન્ને વિચાર કરે તે પહેલાં તો વીજળીની જેમ એમને સાંઢણી ૫૨ નાખી નાયકે સાંઢણી મારી મૂકી.
માતા-પુત્રીના દેહમાં ભય છે. મુખમાં ઇષ્ટદેવનો જાપ છે. હૃદયમાં જીવન-મરણની કટોકટી છે. જીવનના ભોગે પણ પોતાનો ધર્મ સાચવવાની તમન્ના છે.
નાયકે કૌશામ્બીના નિર્જન વનમાં એક વૃક્ષ નીચે સાંઢણી ઊભી રાખી. એણે આકડે મધ જોયું હતું.
અસવારની આંખમાં રૂપલાલસા હતી. પાપભરી ઉન્મત્ત વાંછનાઓથી એનો દેહ ઊછળી રહ્યો હતો. એ સાંઢણી પરથી છલાંગ મારી નીચે ઊતર્યો. માતા-પુત્રીને પણ નીચે ઉતાર્યાં અને પોતાની અધમ વૃત્તિનું પ્રદર્શન કરતી, વાસનાભરી વાણીમાં એણે રાણીના દેહની માંગણી કરી.
આ સાંભળી રાણીની આંખમાં સતીત્વથી શોભતું ક્ષાત્રતેજ ધસી આવ્યું,
Jain Education International
૨૦૨ : મધુસંચય
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org