________________
જે કરી શકે છે, તે બિનકેળવાયેલા હજાર પણ કરી શકતા નથી.
નીચે અને ઉપર સર્વત્ર કોલાહલ હતો પણ કોઈને એટલુંય ન સૂઝયું કે બંબાવાળાને ખબર આપીએ. નિસરણીની શોધ કરીએ, એકાદ દોરડું શોધી ઉપર ફેંકીએ. સૌને એક જ વાત આવડે : રાડો પાડવી, બૂમબરાડા નાખવા અને વાચાની વાંઝણી દયા દેખાડવી.
પળેપળ ભયંકર રીતે પસાર થઈ રહી હતી. નીચેથી મદદ મળે એવી આશા હવે રહી ન હતી. વિપદ વખતે માણસને, શી ખબર ક્યાંથી પણ, વૈર્યનું બળ મળી રહે છે. એ વખતે સદ્ભાગ્ય સેવાદળમાં લીધેલી તાલીમ મારી મદદ આવી. મેં કહ્યું : “બહેનો ! હિંમત રાખો. કેવળ ચીસો પાડવાથી હવે આપણને કોઈ ઉગારે તેમ નથી, અને આપણી દયામણી ચીસોથી આ પ્રચંડ આગ પણ શાંત પડે તેમ નથી. તમે તમારા સૌના સાડલા આપો, એને એકબીજા સાથે બાંધી એનું લાંબુ દોરડું બનાવીએ એને કઠેડે બાંધી એના પર ટિંગાઈને, લટકીને લપસીને એક પછી એક સી નીચે ઊતરી જઈએ.”
આ યોજના એમને જરા જોખમ ભરેલી લાગી. વચ્ચેથી ગાંઠ છૂટી જાય અગર તૂટી જાય તો અકાળે મૃત્યુ થાય. પણ આમેય આગનું અકાળ મૃત્યુ તો અમારી સામે વિકરાળ આંખો ફાડીને ઊભું જ હતું.
આગની ગરમી વધી રહી હતી અને જ્વાળાઓ અમારી નજીક ને નજીક આવી રહી હતી. અને જે ખંડમાં હતા, એ ખંડ છોડી સરકતા સરકતા અમે સૌ કઠેડા પાસે આવ્યા. અમે પાછળ જોયું તો એ ખંડ ક્યારનોય પ્રવળી ઊઠ્યો હતો, હવે તો અમારા માટે એકેય માર્ગ ન હતો.
કઠેડાથી આગળ ચાં જવું ? મારી યોજનામાં બાળકને લઈને ઊતરવું જોખમ ભરેલું હતું. સંકટની ભયંકર ક્ષણો પસાર થઈ રહી હતી.
નીચે કોલાહલ કરના ઓમાં એક સાહસવીર નીકળ્યો, એ ક્યાંકથી એક મોટી નિસરણી શોધી લાવ્યો. એણે નિસરણી માંડી. પણ અફસોસ ! એ ટૂંકી હતી. અમારાથી છ હાથ દૂર હતી. એણે એક ક્ષણ વિચાર કર્યો અને પોતાના ખભા ઉપર જ એ માંડી. આવી મોટી નિસરણી અને તે માણસના ખભા ઉપર ! આહ ! બળ પણ જબરું અને શૈર્ય પણ જબરું. એવી વીરતાને સહજ રીતે મસ્તક ઝૂકી જાય છે.
નિસરણી એણે ખભા પર લીધી એટલે એ ત્રણ હાથ ઊંચી આવી : પણ હજી ત્રણ હાથ અમારાથી એ દૂર હતી. નિસરણી પર ઉપરથી ઠેકડો તો મરાય નહિ, સ્થિતિ નાજુક હતી. હવે તો જીવન અને મરણ વચ્ચે પ્રહર નહિ, કલાક નહિ પણ પળો ગણાઈ રહી હતી.
ભવનું ભાતું ૨૧૩ For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
