________________
ઝરણાંના નીર પીતાં અને વનના ઘાસ પર પોતાના જીવનને વીતાવતાં હરણાંને ધારદાર શસ્ત્રથી ક્રૂરતાપૂર્વક હણવાં એ રક્ષકને છાજે છે ?'
‘મારા દેવ ! કહો, મને કહો, ફરી આવું નહિ કરોને ?' ગંગાની કરુણાપૂર્ણ વાતોથી એ ક્ષણે તો એનું દિલ પીગળ્યું પણ સમય જતાં પાછું વ્યસન એના પર ચઢી બેઠું.
પહેલાં માણસ ટેવ પાડે છે, પછી ટેવ માણસને પાડે છે તે આનું નામ! ગંગા સ્વમાની હતી, સાથે સમર્થ પણ હતી. નારીનાં બંને સ્વરૂપ એનામાં હતાં. જ્યોતિ અને જ્વાળા.
એને ખબર મળ્યા કે શાન્તનુ મૃગયા કરવા ગયા છે, અને એના અંગઅંગમાં અગન વ્યાપી ગઈ : હું વીનવું છતાં માને નહિ, કરગરું છતાં ક્રૂર કર્મ મૂકે નહિ ? એ શું સમજે છે ? શું નારી એટલે પ્રાર્થના કરનાર દાસી ? કરગરનારી ગુલામડી ?
વાત કર્યાને હજુ બે દિવસ પણ પૂરા થયા નથી અને ત્યાં વળી આ શિકાર ?
પુરુષ, તારું ધાર્યું ક૨વાનો પુરુષાર્થ તારી પાસે છે, તો મારો વિકાસ કરવાની શક્તિ મારી પાસે છે.
ગંગા પ્રેમની જ્યોત મટી શક્તિની જ્વાળા બની.
એણે દાસીને આજ્ઞા કરી : ‘જા, સારથિને કહે કે પદ્મ અને શંખની અશ્વજોડને રથમાં જોડી, રથને મહેલના દ્વાર આગળ હાજર કરે.'
ગંગા સર્વ આભૂષણ ઉતારી સાદાં શ્વેત વસ્ત્ર પરિધાન કરી ગાંગેયને લઈ રથમાં બેઠી.
પવનવેગે ૨થ ઊપડ્યો. રત્નપુર આવતાં એનાં માતા-પિતાએ ગંગા અને ગાંગેયનો સત્કાર કર્યો. પુત્રીની ગૌરવગાથા સાંભળી જહ્નરાજે પણ ગૌરવ અનુભવ્યું.
શાન્તનુ મૃગયાથી પાછો વળી મહેલમાં ગયો, તો ગંગા કે ગાંગેય કોઈ ન મળે. દાસીના મુખથી એણે બધો વૃત્તાન્ત જાણ્યો અને એ વેદનાના આઘાતથી ધરતી પર ઢળી પડ્યો. આવા પ્રસંગની તો એણે કલ્પના પણ નહોતી કરી. શું માણસનું મન એટલું મજબૂત હોય છે કે પોતાના વચન માટે વૈભવ અને વિલાસને પણ જતાં કરે ? શું ગંગાના દિલનો પ્રેમ-સ્રોત એટલી વારમાં સુકાઈ ગયો ? શાન્તનુ તંદ્રામાં તણાઈ રહ્યો હતો, અને ગંગા જાણે આવીને કહી રહી હતી :
નાથ ! હું જાઉં છું, ભારે હૈયે જાઉં છું.'
Jain Education International
૨૫૨ : મધુસંચય
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
