________________
એટલે પૂનમનો ચાંદ; એની આંખો એટલે કમળની પાંખડીઓ. એ રૂપાળા માનવદેહ આગળ દેવોની કાયા પણ કદરૂપી લાગે ! સનત ભારતવર્ષનો ચક્રવર્તી છે, પણ હું તો કહું છું કે એ સૌન્દર્યમાં તો ત્રિભુવનવિજયી ચક્રવર્તી છે.’
આ સાંભળી દેવો મનમાં વિચારી રહ્યા : મોટા માણસો પ્રશંસા કરવા બેસે એટલે એની મર્યાદા જ નહિ. એ કાગને વાઘ કહે તોય લોકો એની વાતમાં સંમતિ આપે. પણ આપણે તો દેવ ! આપણું હૃદય અસત્યનો સત્કાર કેમ કરે ?'
અને વિજય અને વૈજયંત બંને મિત્રો આ વાતનું સત્ય જાણવા વિપ્રના વેશે હસ્તિનાપુરમાં આવી પહોંચ્યા. તે વખતે ચક્રવર્તી સ્નાનાગારમાં સુરભિમિશ્રિત તેલથી અંગમર્દન કરાવી રહ્યા હતા, દ્વારપાળે આવીને કહ્યું: “પ્રભો ! આપનાં દર્શને દૂર દૂરથી બે પ્રતાપી વિપ્રો આવેલા છે અને તેઓ કહે છે કે મહારાજનાં દર્શન કર્યા પછી જ મોંમાં પાણી નાંખીશું. મેં તેમને વાર્યા. પણ કહે છે કે અમારે તો હમણાં જ દર્શન કરવાં છે, તો આવવા દઉં ?’ રાજાના પારિજાતક જેવા કોમળ ઓષ્ઠ પર આછું સ્મિત ર્યું, અને પવનના નાજુક સ્પર્શથી જેમ છોડ પર રહેલું ફૂલ નમે તેમ તેમનું માથું જરાક નમ્યું.
બંને વિપ્રો તરત ત્યાં હાજર થયા. સનતરાજનું રૂપ જોતાં જ એ થીજી ગયા. આહ ! આ રૂપનો સાગર ! રે, આ તે માનવ કે સૌંદર્યનો પિંડ ! જેના રોમેરોમમાંથી લાવણ્ય નીતરી રહ્યું છે અને જેનાં સોનેરી ઝુલ્ફાં ચંપાનાં ફૂલનો ઉપહાસ કરી રહ્યાં છે, એવા આ માનવરાજનાં અંગો તો ઇન્દ્રે કરેલાં વખાણ કરતાં લક્ષગણાં અધિક સુંદર છે.”
આવેલા પ્રવાસીઓને વિચારમગ્ન જોઈ સનતે પૂછ્યું : ‘વિપ્રવર ! શું વિચારો છો ?’
આ શબ્દનો મીઠો રણકો સાંભળી દેવે કહ્યું “મહારાજ ! આપના રૂપનો વિચાર કરીએ છીએ. આ રૂપ તો દેવોને પણ દુર્લભ છે !'
પોતાની પ્રશંસા સાંભળી ચક્રવર્તીની પાટલા જેવી વિશાળ છાતી ફૂલી. એના મુખ પર લોહી ધસી આવ્યું અને લાલ કમળ જેવો રંગ એના વદન પર પ્રસરી રહ્યો : ‘રૂપ ! રૂપ તો સ્નાનગૃહમાં જોવાનું ન હોય વિપ્ર ! રૂપ તો રાજસભામાં જોજો !’
Jain Education International
૩૦૮ * મધુસંચય
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
