________________
મા કોપે તો કાં ચૌલુક્યવંશનો નાશ થાય, કાં ૫રચક્રના આક્રમણથી પાટણ ધૂળ ચાટતું થઈ જાય.
સૌના દિલ પર ભયની ઘટા જામી હતી.
પર્વતના જેવી અડગતાને વરેલો કુમારપાળ પોતાની વીરતાભરી અહિંસા માટે સર્વસ્વને પણ હોડમાં મૂકવા તૈયાર હતો. એને શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યની પ્રતિભા અને માર્ગદર્શન ૫૨ પૂર્ણ વિશ્વાસ હતો. કુમારપાળ તો શું પણ સમગ્ર પ્રજા કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યનું નામ આવતાં શ્રદ્ધા ને ભક્તિથી નમી પડતી.
માતાના ઉત્સવના એક દિવસ પહેલાં આસો સુદ છઠની નમતી સાંજે સામંતોની એક સભા મળી. સૌ આચાર્યના આગમનની પ્રતીક્ષા કરી રહ્યા હતા. ત્યાં સૂર્ય જેવા પ્રતાપી અને ચંદ્ર જેવા સૌમ્ય, કંચન અને શુદ્ધ ને કમળ જેવા નિર્લેપ આચાર્ય આવ્યા. સૌ એમને માન આપવા ઊભા થઈ ગયા. આચાર્ય પોતના આસન પર ગોઠવાયા. વાતાવરણમાં ભવ્યતા જાણે સાકાર થઈ રહી હતી.
ઘનઘોર વાદળો ચીરીને જેમ પ્રત્યૂષ પ્રગટે તેમ આચાર્યની સૌમ્ય વાણી
પ્રગટી:
‘પ્રજાજનો ! માને ભોગ તો ધરવો જ પડશે. બલિ આપ્યા વિના કાંઈ ચાલે ? પશુઓની સાથે આ વર્ષે તો મીઠાઈ પણ વધારે ધરો. કુળદેવીને પ્રસન્ન રાખો. માનો કોપ કેમ વેઠાય ? બલિ આપો, જરૂર આપો !'
માંસભક્ષી પૂજારીઓનાં હૈયાં તો નાચવા લાગ્યાં. આ શું કહેવાય ? અહિંસાના ઉપાસક આચાર્ય આજે હિંસામાં સંમતિ આપે ? પણ કુમારપાળના દિલમાં એમના માર્ગદર્શન પર દૃઢ શ્રદ્ધા હતી.
આચાર્ય ફરી બોલ્યા:
બલિ આપો, પણ હાથ લોહીથી ખરડીને નહિ. જે જીવોને ધ૨વા હોય તેમને માતાજીના ચરણોમાં જીવતા જ ધરી દો અને મંદિરનાં દ્વાર બંધ કરો. માતાજીને ઇચ્છાનુસાર ભોગ લેવા દો. આજ સુધી તમે મડદાંઓનો ભોગ ધર્યો. આ વખતે જીવતાઓને જ ધરો. પશુઓના અક્ષત દેહને માતાના ચરણોમાં ધરશો તો માતા વધારે પ્રસન્ન થશે !'
વાત વાજબી હતી. પ્રયોગ સુંદર હતો. ભલે માતાજી સ્વહસ્તે બલિ સ્વીકારી લે. એ દિવસે પશુઓને જીવતાં મંદિરમાં પૂરવામાં આવ્યાં. બહાર બધા ભક્તો ભજન કરતાં રાત્રિજાગરણ કરતા રહ્યા.
સાતમનું પ્રભાત હતું. ભગવાન સૂર્યનારાયણ માતાજીના મંદિર પરના સુવર્ણકળશમાં પોતાનું પ્રતિબિંબ જોઈ રહ્યા હતા, ત્યારે મંદિરને દ્વારે માણસ
Jain Education International
૩૧૪ * મધુસંચય
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
