________________
વિડ્રડૂભ ભૂકંપની જેમ ગર્યો.
મારે ખાતર માની જા ! આ કલ્લેઆમ મારાથી જોવાથી નથી. ખમૈયા કર, ભાઈ !”
“આજ તો આગલી-પાછલી બધી વાતોનું સાટું વાળવું છે. હા, પણ એક વાત કરું. બાલ્યકાળમાં જોયેલી તમારી જળક્રીડા મને યાદ આવે છે તો તમે આ તળાવમાં જેટલી વાર ડૂબકી મારીને રહો, તેટલી વાર કલ્લેઆમ બંધ કરું. જેઓ નાસી જવા માંગતા હોય તેમને નાસવા દઉં !'
સારું, એટલું તો એટલું કર ! જેટલો રક્તપાત ઓછો થાય, તેટલું સારું.” મહાનાએ કહ્યું.
મહાનામની વૃદ્ધ આંખમાં કોઈ ભવ્ય સ્મૃતિનું તેજ ચમક્યું. એમની મૃતિના પડદા ઉપર સંતવાણીના અક્ષરો તેજોમય બની ઊપસવા લાગ્યા. એ યાદ કરવા લાગ્યા : “સરિતા જળથી તરસ્યાની તૃષા છિપાવે છે. વૃક્ષો ફળ અને છાયાથી ભૂખ્યાની સુધા મટાડી શીતળતા આપે છે, ચંદન ઘસાઈને અશાંતને શાંત કરે છે, શેરડી પિલાઈને પણ મીઠો રસ આપે છે, તો અવસરે શું માનવી આવું કંઈ અર્પણ ન કરી શકે ?” મહાગુરુના અર્પણગીતને મારે મારા જીવનની બાંસુરીમાંથી પ્રગટાવવું ઘટે. ખરેખર કસોટીની આ પળ આવી છે, તો હું મારા જીવન દ્વારા એને સાર્થક કરું.”
મહાનામે કહ્યું: “જેવી તમારી ઇચ્છા !”
વિદ્ગભ વિચારવા લાગ્યો : આ વૃદ્ધ માણસ શ્વાસોશ્વાસ રોકી રોકીનેય કેટલી વાર રોકશે ? ક્ષણ, બે ક્ષણ, દશ ક્ષણ ! એટલી વારમાં પૌરજનો કેટલે ભાગી જવાનાં હતાં ! કેટલું લઈ જવાનાં હતાં ! ગુરુનું વચન પળાશે અને મારા વેરની તૃપ્તિ પણ થશે.”
મહાનામ તળાવ પાસે આવ્યો. પીરજનો ભયત્રસ્ત હતા; છતાં પણ આ દશ્ય જોવા સૌ થંભી ગયા; કારણ કે મહાનામમાં સૌને રસ હતો, શ્રદ્ધા હતી. આમ નગરમાં જ્યારે ઘોષણા થઈ રહી હતી કે “જ્યાં સુધી મહાનામ જળમાં ડૂબકી મારીને રહેશે ત્યાં સુધી સૌને અભય છે.” ત્યારે મહાનામ તળાવમાં ડૂબકી મારી ગયા હતા, ને મધ્યમાં રહેલા કીર્તિસ્તંભ સાથે પોતાની કાયાને ઉત્તરીયથી બાંધી જળસમાધિ લઈ રહ્યા હતા.
મહાનામના હૈયામાં વાત્સલ્ય હતું. માનવો માટે કરુણા હતી. સૌના કલ્યાણની તીવ્ર ઝંખના હતી અને નગરજનોની રક્ષા, પ્રાણ આપતાંય થતી હોય તો, પ્રાણ આપવાની અર્પણભાવના પણ હતી. એટલે એમણે પાણીમાં પોતાની જાતને સદા માટે પધરાવી દીધી.
બિંદુમાં સિંધુ * ૩૦૫ For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
