________________
લોકો વાતો કરે છે. આ બનાવ પછી થોડા જ મહિનાઓમાં શેઠની સંપત્તિનો સૂર્ય ફરી, લાખ લાખ કિરણોથી પ્રકાશી ઊઠ્યો.
૬૦૩. પ્રકાશ ને અંધકાર
એક
ક માણસને એક સ્વપ્ન આવ્યું. કેવું વિચિત્ર એ સ્વપ્ન ! જોનાર પોતે જ આશ્ચર્યમાં ડૂબી ગયો.
એક જ નગરમાં રહેતાં સાધુ અને વેશ્યા બંને એક જ અઠવાડિયામાં મૃત્યુ પામ્યાં. વેશ્યા સ્વર્ગે ગઈ. સાધુ નર્સે ગયો. વેશ્યા ઊંચે ચઢી, સાધુ નીચે પડયો.
ઝબકીને જાગેલો માણસ આ સ્વપ્નનું રહસ્ય જાણવા એક જીવનદ્રષ્ટા પાસે પહોંચ્યો. જીવનદ્રષ્ટાએ કહ્યું ‘વાત બરાબર છે. વેશ્યા પોતાના અધોગામી જીવનને વારંવાર નિંદતી હતી અને પોતાનું જીવન ધીમેધીમે સુધારતી હતી અને સાધુના ચારિત્ર્યની હૈયાથી પ્રશંસા કરતી હતી; જ્યારે સાધુ પોતાના ચારિત્ર્યનો મનમાં મિથ્યા ઘમંડ રાખતો હતો ને આ વેશ્યાનો તિરસ્કાર કરી, આખો દિવસ એની જ નિંદામાં રચ્યોપચ્યો રહેતો હતો.
વેશ્યાની આંખમાં ગુણ હતો પોતાની નિંદા અને બીજાની પ્રશંસા. સાધુની આંખમાં દોષ હતો પોતાની પ્રશંસા અને બીજાની નિંદા. એ કારણે વેશ્યાને પ્રકાશ લાધ્યો અને સાધુને અંધકાર.'
―
૬૪. રક્ષાને કાજે
હાગુરુના મુખમાંથી વાણીનો પ્રવાહ નાયગરાના ધોધની જેમ માલકોશ
ભરાગમાં વહી રહ્યો હતો. એની સુમધુર શીતળતામાં દેવ-માનવો પોતાના
હૈયાના તાપને શમાવી રહ્યા હતા. પ્રભુએ અર્પણનો મહિમા ઉચ્ચારતાં કહ્યું : ‘સરિતા જળથી તરસ્યાથી તૃષા છિપાવે છે. વૃક્ષો ફળ અને છાયાથી ભૂખ્યાની ક્ષુધા મટાડી શાંતિ આપે છે. ચંદન ઘસાઈને અશાન્તને શાંત કરે છે, શેરડી પીલાઈને પણ મીઠો રસ આપે છે, તો અવસરે માનવી પણ આવું કંઈ અર્પણ ન કરી શકે ? માનવી મહાન છે, તો એનું અર્પણ પણ મહાન હોવું ઘટે !'
કપિલવસ્તુના મહાનામનું હૈયું આ શબ્દો કોરી ભૂમિમાં પાણી પડતાં પી
Jain Education International
૩૦૨ * મધુસંચય
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
