________________
એમ ન બોલ. એ કોણ છે તે તું જાણે છે ? જો કે એ અપરાધી છે પણ તારા જનક છે, પૂજનીય પિતા છે. વડીલને ક્ષમા આપવી એ શું પુત્રનો ધર્મ નથી ?’
શાન્તનુ અને એના સાથીઓ આશ્ચર્યમુગ્ધ થઈ જોઈ રહ્યા. આવો વીરયોદ્ધો કે જેને ઇન્દ્ર પણ ન નમાવી શકે તે એક નારીના ચરણોમાં પોતાનું મસ્તક ભક્તિથી નમાવે છે ! એવી તે સતની દેવી કોણ હશે ?
શાન્તનુ રણવાર્તા ભૂલી ગયો. આયુધ એના હાથમાંથી સરી પડ્યું. દૂર ઊભેલી આ નારીને એણે ધારી ધારીને જોઈ. એને થયું. આ તો મારા હૃદયને પરિચિત લાગે છે. અરે, ગંગા હા, ગંગા જ. પચીસ વર્ષથી છૂટી પડેલી મારા પ્રેમની પાંખ ગંગા ! જેનો પહેલો પરિચય પણ આજ વનમાં થયો હતો. પણ કેટલું પરિવર્તન ? ક્યાં એ યૌવનના ઉન્માદભર્યા ઉલ્લાસથી ઊછળતી મંદિરના સોપાન ઊતરતી ગંગાકુમારી અને ક્યાં આજે સાધનાની તીવ્રતાથી તપેલા કાંચન જેવી કૃશ તપસ્વિની ગંગાદેવી !
ભૂતકાલની સ્મૃતિ તાજી થતાં અકથ્ય ભાવોથી હૃદય છલકાઈ ગયું. ભાવોમાં ઊંડો ને ઊંડો એ ઊતરી રહ્યો હતો. ત્યાં તો ગંગા અને ગાંગેય એની સામે આવ્યાં. અણધારી વીજળી ઝબૂકે અને માણસ ચમકે એમ એ ચમક્યો. ‘દેવી ! તમે ?' ‘હા, દેવ ! હું જેણે તમને પચીસ વર્ષ સુધી વ્યથાનો અગ્નિ આપ્યો અને આ તમારો પરાક્રમી પુત્ર ગાંગેય કે જે પોતાની શક્તિની મસ્તીમાં મસ્તાનો થઈ પિતા સામે યુદ્ધ કરતાં પણ ન અચકાયો. બરડા પર સ્નેહાળ હાથ ફેરવતાં એણે કહ્યું : ‘બેટા, તારા પિતાને પગે પડી તેં કરેલા અપરાધની ક્ષમા માંગ.' ગાંગેયને ઊભા કરી ઊભરાતા સ્નેહના ઊંડા ભાવથી ભેટતાં શાન્તનુએ કહ્યું : ‘બેટા, ક્ષમા તો મારે માગવી છે. મેં અધમે વચનભંગ કરી ગંગાનો વિશ્વાસઘાત કર્યો. એક પળમાં થયેલી આ ભૂલનું પ્રાયશ્ચિત્ત હું આજ પચ્ચીસ વર્ષથી કરી રહ્યો છું. મારા એકાન્તની શૂન્યતાભરી વ્યથાને દૂર કરવા હું જંગલોમાં પશુઓ પાછળ ભટકું છું. મારી હસતી આંખો પાછળ ન કળાય તેવી મૂંગી યાતના પડી છે, તે હૃદય સિવાય કોણ જાણે ? મારું પ્રાયશ્ચિત્ત આજે પૂરું થયું છે. મારા પ્રેમના અંગ પ્રિયા અને પુત્રને પામું છું.
‘ગંગા, નારી તો ઘણીયે જોઈ પણ તું અદ્ભુત છો. વચનભંગના વિશ્વાસઘાતથી પ્રેરાઈને બીજી સ્ત્રી જીવન હારી ગઈ હોત ત્યાં તેં સર્જન કર્યું. માનવમાત્ર જેને જોઈ નમી પડે એવા ગૌરવભર્યા ગાંગેયનું સર્જન તેં ત જીવનસાધનાથી કર્યું.
Jain Education International
૨૫૮ મધુસંચય
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
