________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
૩/૮
કલશાકૃત ભાગ-૨ પ્રવચન નં. ૬૯
તા. ૧૭-૮-'૭૭ કલશ-૫૪ : ઉપર પ્રવચન કર્તાકર્મ અધિકારનો ૫૪ નંબરનો કળશ ચાલે છે.
“અહીં કોઈ મતાન્તર નિરૂપશે કે દ્રવ્યની અનંત શક્તિઓ છે, તો એક શક્તિ એવી પણ હશે કે એક દ્રવ્ય બે દ્રવ્યોના પરિણામને કરે;”
મતાન્તર એટલે વાસ્તવિકતાનો કોઈ વિરોધ કરશે કે દ્રવ્યમાં અનંત શક્તિઓ છે, આત્મામાં અનંત શક્તિઓ છે. પરમાણુમાં પણ અનંત શક્તિઓ છે. જેટલી આત્મામાં શક્તિ છે તેટલી એક પરમાણુમાં શક્તિ છે. આકાશના પ્રદેશ અનંત છે તેનાથી સંખ્યાએ અનંતગુણી શક્તિઓ એક-એક આત્મામાં છે. આકાશના પ્રદેશ અનંત છે, અંત નહીં તેવું અનંત. આકાશના પ્રદેશની સંખ્યા કરતાં એક પરમાણુમાં પણ અનંતગુણી શક્તિ છે. જેટલી શક્તિ એક આત્મામાં છે તેટલી શક્તિ પરમાણુમાં છે. આત્મામાં ચૈતન્ય, આનંદ આદિ શક્તિઓ છે જડ આદિ શક્તિઓ પરમાણુંમાં છે.
હવે શિષ્ય પ્રશ્ન કરે છે કે-અનંત શક્તિ છે તો એક શક્તિ એવી પણ હશે કે એક દ્રવ્ય બે દ્રવ્યોના પરિણામને કરે. આત્મા અનંત શક્તિવાળો છે તો તે પોતાના પરિણામને પણ કરે અને કર્મની પર્યાય, શરીરની પર્યાય, વાણીની પર્યાય તે બેના પરિણામને કરે એવી એક શક્તિ છે.
એક દ્રવ્ય બે દ્રવ્યોના પરિણામને કરે.” તેમ છે પાઠમાં? પોતાના રાગને પણ કરે અને ભાષાની પર્યાયને પણ કરે કારણ કે આત્મામાં ઘણી શક્તિ છે. અનંત શક્તિમાંથી એવી કોઈ શક્તિ હશે કે જે પોતાના પરિણામને કરે. અને શરીરને ચલાવવાની ક્રિયાને પણ કરે સમજમાં આવ્યું? આવો મતાન્તરવાલા શિષ્યનો પ્રશ્ન છે. તો તેને કહે છે એમ છે નહીં ભગવાન !
અમારે ગુજરાતમાં કહેવત છે કે એક ગાયને ગોવાળ ચરાવે છે તો સાથે બે ગાયને ચરાવે તેમાં વાંધો શું છે? તેમ આત્મા અને પરમાણુમાં સંખ્યાએ અનંત શક્તિ છે. સંખ્યાએ હોં! અનંતશક્તિ છે તો એક શક્તિ એવી પણ હશે કે પોતાના પરિણામને પણ કરે અને પરનું પણ કરે તો તેમાં વાંધો શું?
જેમકે આત્મામાં એક વીર્ય નામની શક્તિ છે. તે રાગને કરે નહીં. તે બહુ સૂક્ષ્મવાત છે. વીર્ય શક્તિ તો નિર્મળ પરિણામને જ કરે. આપણે બપોરે પ્રવચનમાં વીર્ય શક્તિ ચાલે છે. એ વીર્ય શક્તિ પોતાની નિર્મળ પર્યાયને પણ કરે અને શરીરને પણ કરે. અને બીજા જીવને હલાવવો, પાણીમાં પડ્યો હોય તો હાથથી બચાવવો, શરીરની ક્રિયાને કરવી તેવું તો આત્મા કરે ને? કારણ કે આત્મા અનંત શક્તિવાન છે તો આવી પણ એક શક્તિ હશે કે પરદ્રવ્યનું કાર્ય કરે? કહે છે-ભગવાન! એમ છે નહીં. આ હાથ આમ હલાવ્યો તો
Please inform us of any errors on rajesh.shah@totalise.co.uk
