________________
તા. ૧-૧-૧૯૪૦
જેન યુગ.
સરાક જૈનોનું પુરાતન તીર્થ–માઉન્ટ પાર્શ્વનાથ.
/
1
.
.
PARASNATH
નિગ્રંથ પાર્થ અને શ્રમણ મહાવીરદેવે અપનાવેલ સરાક-સારાક (શ્રાવક) જૈનોનું ઉત્પત્તિ સ્થાન. લેખક:–નાથાલાલ છગનલાલ શાહ.
લેખાંક ૧ લે. . પ્રસ્તુત ઐતિહાસિક લેખ સંશોધન કરવાને પ્રથમ અવે- આવે છે. અને સારગી અને સરાક જાતીના લેકને ધનીe સર મને પ્રાપ્ત થવાથી આ કાર્ય વિદ્વાન સમક્ષ ધરવા સંબંધ હોય તેમ જણાતું નથી. એમ છતાં બંને જાતી મધ્ય શક્તીમાન થાઉં છું. મને ખાત્રી છે કે આ પુરાતન શોધખોળ એશિયા (વર્તમાન-ચાઈનીઝ તુર્કસ્તાન) માં આવેલ સેરીક પરથી નિગ્રંથ: પાર્થ અને શ્રમણ મહાવીરે આર્ય અને પ્રદેશમાંથી ઉતરી આવેલ સંભવે છે. આમાંની એક ઉત્તરઅનાર્થભૂમિપર પાદવીકાર કરી આ “ સરાક” યાને “સારા” પશ્ચિમ કંન્ટીઅરના રસ્તે અને બીજી ઉત્તર પૂર્વને માગે જાતને જૈનધર્મમાં અપનાવ્યાના એતિહાસિક પુરાવાઓ ઉતરી આવેલ હોવી જોઈએ.” મળવા પામેલ છે, જે જેનેના પુરાતન ઇતિહાસમાં આજથી
In reality the Sarakas are immigrants ઉમેરે કરે છે. જેન સ ત્યિ આવશ્યક નિર્યુક્તિ તેમ લેક
from Serike (in Central Asia ). The Jain sect પ્રકાશ નામના ગ્રંથોમાં ઉલ્લેખ કરેલ છે કે પાર્થ અને
called Saraogie is perhaps identical with the મહાવીર આર્ય તેમ અનાર્ય દેશોમાં વિચર્યા હતા.
people called Sorgae, that according to “ખરી રીતે સરાકે મધ્ય એશિયામાંના સેરીકલ પ્રદેશ
Megasthenes (in the 4th century B. C.), માંથી ઉતરી આવેલ છે. સરાઓની નામની જેન જાતી સેરગી
occupied a tract of country lying above the નામથી ઓળખાતા લેકાથી મળતી આવે છે ઈ. સ. પૂર્વ
confluence of the Indus with the stream of ચોથી સદીમાંના મેગેસ્થનીસના કથન મૂજબ આ લેક
the Punjab. According to Jain accounts, સિંધુ અને પંજાબ નદી વચ્ચે રહેલા પ્રદેશ પર વસેલ હતા.
Saraogies are descendants of those Rajputs જેને કથન મુજબ સરાએગી જીતીને જેનાચાર્ય જિનસેને
and Vuicyas who were converted to Jainism ખદેલમાં (જયપુરની ઉત્તરે આવેલ) રાજપુતે અને વૈોને
by Acharya Jina sena in Khandel (north of જૈન ધર્મમાં વીર સંવત ૬૪૩ ઇ. સ. ૧૧૬ માં અપનાવ્યા
Jaipur) in the year 643 after Mahavir, i. e., તે તેમના વંશજો છે. આથી ઇ. સ. બીજી શતાબ્દિમાં સેરગી
in 116 A. D. Sorgae therefore in the 2nd જાતીના લેકે દક્ષિણમાં જયપુર સુધી ઉતરી આવ્યાનું જણાઈ
century. A. D. advanced as for south as ૧. પંજાબની સરહદ પર સીંધુ નદી પાર “કાલાબાગ” Jaipure. I do not find any intimate relation નામનું પુરાતન શહેર આવેલ છે. આ શહેર પાસેની પહાડી between the Saraogies and Saraks. However, ટેકરી પરની શોધખોળ થતાં જેનીઝમને લગતા પુરાતન both might perhaps have come from Serike અવશેષ મળવા પામ્યા છે. આ સ્થલ કંન્ટીઅરમાં ગણાય છે. (in Central Asia), one though the North
૨. એજ્યન્ટ એન્ડ મેડીવલ એગ્રોફી ઓફ ઇ-ડીષા બાય Western frontier, and other through the નંદલાલ છે.
North-Eastern frontier.
