Book Title: Jain Yug 1940
Author(s): Mohanlal Dipchand Chokshi
Publisher: Jain Shwetambar Conference

View full book text
Previous | Next

Page 207
________________ તા. ૧૬-૧૦-૧૯૪૦, જેન યુગ. ભાવનગર એટલું જ નહિં પણ રસવૃત્તિ દાખવનારા છે, એ માટે કથા સાહિત્ય પણ સહકાર આપે છે. છતાં એક વાત ઉઘાડી આંખે સૌ કોઈને જૈન કેન્ફરન્સના નિંગાળ અધિવેશન માટે દેખાય તેવી છે અને એ પર જૈન ધર્મ ખાસ ભાર મૂકે છે તે 3યુટેશનનું સુંદર સ્વાગત. એ છે કે-એ કળાઓનું પ્રર્દશન કયાં ભકિતભાવે પ્રભુ પ્રતિમા જેન કેન્ફરન્સના નિંગાળા અધિવેશનની સફળતા માટે સમક્ષ થવું ઘટે, કિંવા સ્નેહપૂર્ણ હૃદયેવાળા પિતાના સ્વામીને અંતઃકરણથી પ્રત્યેક મદદ આપવા ભાવનગરના આગેવાન રીઝવવા યા એના આત્માને આનંદ અર્પવા, ઉક્ત કળાઓને ભાઈઓએ ખાત્રી આપી શ્રી મણિલાલ જેમલ, શ્રી મણિલાલ આશ્રય ઘણુંખરૂં એકાંતે લઈ શકે. નારીગણ દ્વારા રસિક બનતી મોકમચંદ, શ્રી ચતુરદાસ રાયચંદ શાહ અને નિગાળાના શેઠ એ કળા –કે એ લલના વર્ગ મારફતે બહેલાતા હાવભાવે પરશોતમદાસના પ્રચારાર્થે નિકલેક્ષા ડેપ્યુટેશનને ભાવનગરના જાહેર જનતાના આકર્ષણને ન તે વિષય બનવા જોઇએ કે શહેરીઓએ ભાવભીનું સ્વાગત કર્યું હતું. સ્ટેટના માજી ચીફ ન તો પુરુષ જાતિના મનોરંજનાથે યોજાવા જોઈએ એક તે સ્ત્રી જસ્ટીસ રા. જીવરાજભાઈ દે શીને ત્યાં સૌ ઉતયો હતા_3યુ જતી કોમળ, એમાં કંઠલાલિત્ય પણ સહજ, ત્યાં પછી સુંદર ટેશનના સભ્યોએ તેમજ શ્રી કુંવર જી આણંદજી અને શ્રી વસ્ત્રાભૂષણે અને વિવિધ પ્રકારને હાવભાવને એપ ચઢે ત્યાં જીવરાજ ઓધવજીએ રાજયના નામદાર દિવાન સાહેબ થી સન્મુખ દેવપ્રતિમા ન હોય તે વાતાવરણ સહજ વિલાસમય બની અનંતરાય પટ્ટણીની મુલાકાત લઈ કોન્ફરન્સ અંગેની સર્વ જાય.' એ વેળાનું દ્રશ્ય સાચેજ રમ્ય હોય છતાં એ નારીગણ બાબતોથી તેઓશ્રીને પરિચિત કર્યા હતા નામદાર પટ્ટણી પુરતું મર્યાદિત રખાવાની જરૂર છે. પુરુષરૂપ ભ્રમરને ત્યાં ફરકવું સાહેબે આનંદ પ્રદર્શિત કરી રાજ્ય તરફથી જોઈતી જરૂરી કે મજા શોધવા ભટકવું એ જરા પણ લાછમ નથીજ સગવડ આપવા જણાવ્યું હતું, ડેપ્યુટેશને બાળ વિદ્યાથી સંસ્કૃતિના પ્રણેતા પૂર્વ પુરૂષોએ એ માટે દોરેલ મર્યાદા દી. ભુવનમાં જાણીતા કાર્યકરો સાથે જમણુ લઇ વિચાર વિનિમય ભય દ્રષ્ટિ સુચક છે કન્યા અવસ્થાના ગીત ગરબા ભલે સાર્વજનિક કરતાં એને સુંદર જવાબ વાળવામાં આવ્યું હતું. તુરતજ વીસ ભાઈઓએ સ્વાગત સભ્ય બનવા કબૂલી વધુ મેમ્બરે રહે, છતાં જવા ઉમરનું વધવાપણું છે, અર્થાત કન્યાભાવ મૂકી બનાવવા માથે લીધું હતું. દઈ, યુવતી કે પ્રૌઢપણાના ભાવ ડોકીયા કરતાં હોય છે ત્યાં આત્માનંદ જૈન સભામાં એક જાહેર સભા ગોઠવવામાં સાવ ઉઘાડા માથાના કાર્યક્રમ કે વર્તમાન રંગભૂમિની ઉછીની આવતાં શ્રી મણીલાલ જેમલે અત્યારે લાંબા ગાળે અધિવેશન લીધેલી ટાપટીપ યા હાવભાવ બિલકુલ શાંતિજનક નથી. લજજાકઈ પરિસ્થિતિમાં એકત્ર થાય છે તે વિગતવાર સમજાવી યુક્ત કાર્યક્રમ એજ ભારતવર્ષની રમણીઓ માટે કાર્તિકળશ ધારીને પ્રશંસા પામેલ અભિનય છે. નિગાળા એટલે ભાવનગર ગણી કેન્ફરન્સને સફળ બનાવવા વળી જેને માટે “નવરાત્રના ગરબા' સંભવીત નથી, કેમકે દરેક મદદ કરવા અપીલ કરી હતી. ભાવનગરના ભાઈઓ વતી " તેમાં તે શ્રદ્ધાની નજર નથી ધરાવતા-છતાં જે અશ્વિન શ્રી જીવરાજભાઈ દોશીએ જણાવ્યું હતું કે ભાવનગર નિગાળાને માસના પ્રથમ નવદિન ૫ર જેનેતરે યા માતાભકતે ભાર મૂકે છે પિતાનું જ નાનું અંગ ગણે છે અને ભાવનગરમાં કોન્ફરન્સને એજ આસો માસમાં જેનેની પવિત્ર એવી આયંબિલની ઓળીનું થશવી બનાવવાની હાંશ મનમાં રહી ગઈ ૫ણું તેના નાના અંગે એ હાંશ પૂરી પાડવા તક આપી છે તે બદલ આભાર પર્વ આવે છે. એના પણ નવ દિવસ છે. નવરાત્રની સમાપ્તિ પ્રદર્શિત કરી ત્યાંના શહેરી તરફથી પ્રત્યેક સહકાર આપવા દશેરાને દિને થાય છે ત્યારે ઓળાની પૂર્ણાહૂતિ પૂર્ણિમાને દિન * વચન આપ્યું હતું. ડેપ્યુટેશન વધુ પ્રચારાર્થે વઢવાણ વગેરે થાય છે. આમ જૈન-જૈનેતરને મેળ બેસે તે કાર્યક્રમ રાત્રિના શહેરમાં જવા રવાના થયું હતું. જેને જનતામાં ઈત્સાહ સમથે અવશ્ય યોજી શકાય. મનહર ચાંદનીમાં નારીગણ સુમધુર અપૂર્વ છે કઠ દ્વારા દૂર દૂર સુધી સંગીતની સરિતાને વહેવડાવી મૂકે. તપ્ત વાતાવરણને નષ્ટ આળાપથી છલકાવી મૂકે. પિતાની સિધ(અનુસંધાન પૃ. ૩ ઉપરથી ). હસ્તકળાને પ્રવેશ કરે. એ સામે આંગળી ચીંધવાપણું નજ કાર્યના શ્રી ગણેશાય રહેલ છે એ પણું લક્ષ બહાર ન થયું. હોય પણ એ સર્વ માં જે વાત ન ભૂલવી ઘટે તે જૈન સંસ્કૃતિ ‘વાત કરવાથી વડાં નથી નિપજતાં' એ જનઉકિત સ્મૃતિપટમાં તાજી રાખી શરૂઆતના પગલાં ભરવાં ઘટે. અને નારીજીવનના શણગાર સમી લજજા. કાર્યકમને જકે આ વાન અવશ્ય ખ્યાલમાં રાખે. જૈન સંસ્કૃતિ લક્ષ્ય બહાર થવી ન ઘટેઆજકાલ ઉગતી સંસ્થાઓને નામે કે ચાલતી સંસ્થાઓને ( અનુસંધાન પૃ ૮ ઉપરથી). પગભર કરવાના નિમિત્તે મનોરંજન કાર્યકમોથી ભરપુર ઉસ એ કામમાં સાહસિક અને સટોડીઆ છે તેમ બેકારો પણ છે ગોઠવવાની પ્રથા જેસોરથી આગળ વધતી અને કે કોઈ અને શ્રીમતે ધારે તે હુન્નર ઉદ્યોગના કારખાનાં કહાડીને પ્રસંગમાં મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કરી જતી જોવાય છે. ભારતવર્ષની અથવા વ્યાપાર ધંધા માટે છે વ્યાજે નાણાં ધીરી ધમ બંધુઓને મદદ કરી શકે. કેળવણીને ઉત્તેજન આપવા માટે પ્રાચીન સંસ્કૃતિ તરફ મીટ માંડતાં અને જ્ઞાનપ્રાપ્તિ અર્થે શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય અને બીજી સંસ્થાઓ ઠીક પ્રવાસ એ જુના સમયમાં જે વ્યવસ્થા કે ગોઠવણ હતાં, એ જોતાં અત્યારના આ સમારંભમાં કેવલ પશ્ચિમાનું આંધળું અનુ કરી રહી છે પણ તે પૂના નથી. એ વિદ્યાલયે બતાવી કરણજ જોવા મળે છે, એમ કહેવું વધારે પડતું નહિ ગણાય. આપ્યું છે કે કેળવણીના ક્ષેત્રમાં હજુ કરી શકાય એવું ઘણું છતાં ઈતર સમાજમાં જ્યાં એ પ્રચલિત થઈ ચુકયું છે ત્યાં કેવલ રહી નય છે. કેમમાં જે કેળવણી વધશે તો બીજી ફરીયાદ જૈન સમાજ એથી સાવ અલિપ્ત રહે એ માનવું ૫ણ વધારે પિતાની મેળે અલોપ થવા માંડશે. આપણે ઇચ્છીશ કે જેને પડતું છે. પડોશીની સારી થા માઠી અસર જરૂર લાગેજ. વ્યાપારી અને વ્યવહાર કુશળ કામ છે તેથી તેઓ નિંગાળા ખાતે માત્ર વાતો કરીને છુટા ન પડતા કંઇ સંગીન કરી અને અંગુલિ નિદે શ એટલા સારૂ કરવો પડે છે કે એ બધા યા બતાવશે અને કોન્ફરન્સના કાર્યવાહકે પણ પચારકાર્ય ચાલુ પ્રસંગોમાં અને પિતાની જે અનોખી અને પ્રતિષ્ઠા સંપન્ન રાખી કોન્ફરન્સ ઉપાડેલા પ્રશ્નો અવકાશને સમયે ચર્ચવાના સંસ્કૃતિ છે તેને સાવ વીસરી ન જાય- જેને કળામાં એટલે અને સમય ગાળવા માટેના નદિ ૫ણુ ગંભિર પણે ઉપાડી લઈ નૃત્ય-સંગીત-ગરબા-સંવાદ-આદિ અભિનોમાં - માનનારા છે. સંતોષકારક રીતે અને સત્વરે ઉકેલવા જેવા છે તે સમજી લેશે. -

Loading...

Page Navigation
1 ... 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236