________________
તા. ૧૬-૯-૧૯૪૦
જૈન યુગ.
શ્રી મહાવીર દેવનો સર્વોત્તમ સંદેશ.
,
રાવનાર શનિવેમાં સામે ભારે ભાવથી કરવાના એ પાલન
મને એ પરમાત્માની
છે. એ જ રહી, પણ
બાઈ છે.
નના
આજે જયારે એક સમયે સંસ્કૃતિના કેન્દ્ર ગણાતા અને તેર વર્ષો પાછળને ઇતિહાસ ભર્યો છે. એને સંપૂર્ણ પણે વિજ્ઞાનમાં સંગીત પ્રગતિ સાધનાર યુરોપના આંગણે મહા- ઉકેલવા સારૂ પર્યુષણ પર્વના આઠ દિવસે જ્યાં એાછા પડે પ્રલયને પ્રબળ ઝંઝાવાત પ્રચંડતાથી દિવસનું દિવસ વૃદ્ધિ છે. ત્યાં થોડા કલાકાને શે હિસાબ ! પામી રહ્યો છે! સ્વાધિનતા ભોગવતી નાની પ્રજાએ દિ'ઉગ્યે વર્તમાન દુનિયાની આ વિષમ પળે એ ગુણ ત્રિપુટીની હતી ન હતી થઈ જાય છે! એ સમાચારથી અખિલ ભારત- પુનઃ આસેવન જરૂરી છે. મન-વચન અને કાયાથી એને વર્ષનું વાતાવરણ પણ કહેળાઈ ચુક્યું છે! એમાં વસતી અમલી બનાવવાની પણ ઉપસ્થિત થઈ ચુકી છે. આજના ભિન્ન ભિન્ન ધર્મોવાળી કેમ હિંદીપણાને ભાવ ભૂલી એકજ આ ભીષણ હત્યાકાંડમાં જે કામ શસ્ત્ર સામગ્રીની વિપુળતાથી ભૂમિના સંતાન આપણે સૌ ભાઈઓ છીએ એ મહત્વને નથી સધાવાનુ-તે કામ માત્ર અહિંસા-સત્ય અને પ્રેમ રૂપી સિદ્ધાંત વીસરી જઈ-પિતા પોતાના સંપ્રદાયિક હિતે આગળ ગુણના સહવાસથી સધાશે. જરૂર છે એ ગુણોનું પાલન ધરવા લાગી છે! અને એક બીજા સામે યુકવા કટિબદ્ધ નિર્દભપણે હદયના સાચા ભાવથી કરવાના દ્રઢ નિશ્ચયની. એ થઈ છે! એવા બારિક પ્રસંગે પચીસ વર્ષો પૂર્વે થયેલ એક ગુણત્રિવેણીમાં સાચે ભાવે કરેલા સ્નાનથી અવશ્ય ગમે તેવા મહાન વિભૂતિનું આદર્શ જીવન દ્રષ્ટિ સમીપ ખડું કરાવનાર ચીકણું અને ગમે તેટલા વર્ષો જુના પાપનું પ્રક્ષાલન નિશંકમહાન દિવસેમા એ પરમાત્માની સ્મૃતિમાં અન્ય તે ક પણે થવાનું છે. પણ એ પર દ્રઢ શ્રદ્ધા હશે તેજ. સદેશ ગ્રહણ કરવાનો હોય ? એ અહિંસાના મહાન પીરસ્તા, ભારતવર્ષમાં પ્રભુશ્રી મહાવીર એ સંદેશ સૈકાઓ પૂર્વે અને પ્રેમના મહાસાગરના જીવનમાંથી જે જે ગુણન અને પ્રચારીને એ સમયની દુ:ખદ સ્થિતિને અંત આણ્યો હતો. વિશિષ્ટ આચરણના અમીપુજે પ્રાપ્ત થાય છે. એમાં અહિંસા આજે એજ દેશમાં એક મૂડી હાડકાને માનવી એ સંદેશ સત્ય અને પ્રેમ અર્થાત ભાતૃભાવ રૂપી ત્રિપુટી અગ્રષદે આવે મારફતે ભારતમાં સ્વરાજય સ્થાપવાના પ્રયાસ સેવી રહ્યો છે. છે. એ મહાપ્રભુની ભાતૃભાવ સંબંધેની વાખ્યા માત્ર દેશ અરે એ મારફતે જગતની અન્ય પ્રજાને સાચી શાન્તિના પૂરતી નથી રહી, પણ વિશ્વના દરેક માનવ હદય અને સાથે પયગામ પાઠવી રહ્યા છે.. સાથ અખિલ જીવસૃષ્ટિ પ્રતિ લંબાઈ છે. સચરાચર જગ જૈન સમાજ ચક્ષુ સામે બની રહેલ આ બનાવથી તની મૈત્રી એજ તેમને મુદ્રાલેખ હતે. એનાથીજ જીવનના અજાણ નજ હોઈ શકે. એની સ્થિતિ પણ આજે ઓછી ઉપર વ્યાખ્યાન આપ્યાં હતાં. છેલ્લે દિવસે ભાંગવાડી થીએટર
ગ્લાનિ પેદા કરે તેવી નથી. એને ત્યાં પણ આજે છાશવારે રોકવામાં આવ્યું હતું. કેટલાકે એમ બોલતા સંભળાતા
કલેશે ઉદ્દભવી રહેલાં છે. તડા વાડા કે દળબંધીને આજે હતા કે આ દિવસમાં ધાર્મિક વ્યાખ્યાનેને વધારે મહત્વ
શુમાર નથી રહે. કોઈ સિદ્ધાંતના નામે લડે છે, તે કઈ અપાવું જોઇએ.
માન્યતા ખરી કરવા સારૂ રેડ કરે છે. એકજ પિતાના સંતાન આ શિવાય કટ, સેન્ડર્ટ રોડ વાલકેશ્વર બંદર વિગેરે વચ્ચે ચાલી રહેલ આ કલેશ દાવાનલ શમાવવા સાર ત્રીજી સ્થળે પણ ધામધૂમ પૂર્વક પરાધના થઈ હતી. માત્ર બ્લેક સંતાન સધિયાર શોધાય છે. ત્રીજી સત્તાને ન્યાય કે હોય આઉટને લીધે બત્તીઓની ખામી તરી આવતી હતી. છે અગર બે બિલાડીને વાંદરા દ્વારા કે ઇન્સાફ મળે એ
વરઘોડા-દર વર્ષની માફક આ વર્ષે પણ બે વરધેડાઓ વાત આ ડાહ્યા પુત્રોને યાદ પણ નથી આવતી! આવા ટાણે એક ગોડીજી મહારાજને ઉપાશ્રયેથી, અને એક લાલબાગથી- પ્રભુશ્રીના અણુમૂલા -અહિંસા-સત્ય અને પ્રેમ કેમ વીસરી એમ નીકળ્યા હતા, વાડાઓમાં પણ લડાઈની અસર જવાય છે? વસ્તુ સ્વરૂપ પિછાનવાની નય પદ્ધતિ કે સ્વાવાદ જ સુતી હતી, આગળ જે ઉત્સાહ કે ઠાઠ નજરે પડતા રીતિ શા સારૂ યાદ નથી કરતી? આવા ટાણે જેને એ નહતા. આ બે વરડામાંથી પૂર્વની પિઠે એકજ વધેડે ઉમદા માર્ગને અમલ કરી માત્ર જૈન સમાજનું ઐકય સાધે નીકળે તે જનતામાં ઉત્સાહ વધે અને ઠાઠમાઠ પણ ઠીક થાય. પણ ઇતર પ્રજાને અને આગળ વધી લડી મારતી પ્રજાને
સવમવલ-દર વર્ષની માફક આ વર્ષે પણ જુદા બોધપાઠ પુરો પાડે એવું ખમીર શું નહીં બતાવે? આવેલી જુદા સોના સ્વામિવાન્સ તથા પારણાંઓ થયા હતા. તે એળે ગુમાવવા જેવી ભૂલ કરશે? માત્ર પાંચમની નકારશી થઈ નહતી, આ વર્ષે જમણવારમાં
આજના એ પ્રભુના જન્મ સ્મરણના પવિત્ર દિવસોમાં કંઈક અંશે વ્યવસ્થા જળવાઈ હતી અને સ્ત્રી પુનાં જાદા ઝધડવાની વૃત્તિને તિલાંજલિ સમપ કરવાના કામમાં જુદા ટાઈમે રાખેલા હોવાથી બહુ હેરાનગતી થતી નહતી. મેશુલતા દાખવવારૂપે એકજ સજેશ હોઈ શકે? જે કે જગ્યાની તંગાશ તે જણાતીજ, સાંભળવા પ્રમાણે તીર્થ ઝોનું રક્ષણ-સાહિત્યને ઉદ્ધાર -સરાક આદિ છઠના વરધોડા બાદ જે જમણ થયું તેમાં અવ્યવસ્થા ને અંધા- જાતિઓમાં ધર્મ પ્રચાર-વિસ્તૃત પ્રદેશમાં શ્રમને વિહાર ધુંધી હતાં. મુંબઈ જન સુધારામાં અગ્ર ગણાતી જેન કામ શોધખોળ-સ્વામી ભાઈઓની બેકારીનું નિવારણ આદિ ઘણા જમણવારની બાબતમાં જે બેદરકારીપણુ દાખવે છે તેથી ઘણુ રચનાત્મક કાર્યો રાક નેતાં ઉભાં છે. એને છુટા છવાયા અન્ય કામોમાં જૈન પ્રાન હાંસી પાત્ર બને છે. આ વિષયમાં પ્રયત્ન કરતાં સમાજને સંગઠિત બળની પ્રેરણાની અગત્ય છે. અવ્યવસ્થા અને ગંદકી અટકાવવા વ્યવહાર પગમાં તરત એ માટે પ્રત્યેક જૈન પ્રતિજ્ઞાબહ થશે ? ભરાવાની જરૂર છે.
-જાણકાર,
– મોહનલાલ દીપચંદ શેકસી.
