________________
આત્મા કર્મનો કર્તા છે. કર્મનો ભોક્તા છે.
પડે. હા, પછી એ કર્મ છૂટી જાય ખરું.
ત્રીજી કન્યા પ્રેમથી આ કામ કરશે તો આ કર્મને છોડાવવા માટે તેને મોટું પ્રાયશ્ચિત્ત કરવું પડશે.
ચોથી કન્યા એમ કહે કે “બટાટા સમારવા જ જોઈએ. ભારે મસ્તીથી ખાવા જોઈએ. નહિ ખાવાની વાત કરતો ધર્મ હંબક છે” વગેરે...
આ કન્યાને ચોંટેલું પાપકર્મ કોઈ રીતે છૂટે જ નહિ. દુર્ગતિનું દુઃખ ભોગવીને જ છૂટે એવું નિકાચિત બની જાય.
આ વાતનો સાર એ છે કે બને તો પાપકર્મ કરવું નહિ. કરવું જ પડે તો તેમાં રસ રેડવો નહિ. રસથી થાય તો ય તેની પ્રશંસા તો કરવી જ નહિ. એથી જ નિકાચિત કર્મબંધ થાય.
ઉગ્ર કર્મો :
૫૧
કેટલાક તો તીવ્ર રસને લીધે એવા ઉગ્નકર્મો બંધાય છે કે જે એકદમ જલ્દી ઉદયમાં આવી જાય.
આમ ઉગ્ર અને નિકાચિત પ્રકારના અશુભ કર્મબંધ તો જરા ય સારા નહિ. સનત ચક્રીએ રૂપનો ગર્વ કરતી વખતે ઉગ્ર કર્મ બાંધ્યું. થોડાક સમયમાં જ ઉદયમાં આવી ગયું. સોળ મહારોગોથી દેહ ઘેરાઈ ગયો.
ભયંકર કપટ સાથે ભાઈચંદે ચુનીભાઈનું ઝવેરાત ચોર્યું. પોતે ચોરી નથી કરી તે બદલ એકના એક દીકરાના સોગંદ ખાધા. ઉગ્ર કર્મબંધ થયો. તે જ રાતે દીકરો મરી ગયો.
ભારે રસથી જંતુનાશક દવાનો ધંધો કરતા બાપે એવું ઉગ્ર કર્મ બાંધ્યુ કે તેનાં છ અને આઠ વર્ષનાં લાડકા બાળકોને કૅન્સર થયું. બન્ને મરી ગયા. હવે શુભ કર્મોની ઉગ્રતા બતાડું.
મોતીશા શેઠ ધર્માત્મા હતાં. એક ગાયને છોડાવવા જતાં કસાઈને લાઠી મારવી પડી. તેમાં તે મરી ગયો. નોકરનો વાંક પોતાને માથે લેતાં કોર્ટે શેઠને ફાંસીની સજા કરી.
સજાના દિવસે શેઠે અતિશય ભાવપૂર્વક જિનેશ્વરદેવની પૂજા કરી. તેના પરિણામે ફાંસીના માંચડે શેઠને ચડાવી દીધા કે તરત માંચડો તૂટી ગયો. સજા રદ થઈ.
ફરી વાર આ બધું થયું. મહારાણી વિક્ટોરિયાએ આવા મહાન શેઠને સજામાંથી મુક્તિ આપી દીધી. બીજું દૃષ્ટાંત આપું.