________________
આત્મા કર્મનો કર્તા છે. કર્મનો ભોક્તા છે.
સગાં દીઠાં મેં શાહઆલમનાં ભીખ માંગતાં શેરીએ.”
શેઠ સુદર્શન, મહાસતી સીતા અને અંજના ઉપર કેવા ભયાનક આળ ચડ્યાં હતાં.
જ્યારે પુણ્ય પરવારી જાય છે અને પાપકર્મોના ઉદય થાય છે ત્યારે મહાસત્ત્વશાળી જીવો પણ સાવ ઢીલા ઘેંસ બની જાય છે. પોક મૂકીને રડે છે. પેલા ફણિધર અને મણિધર નાગ ! જ્યારે તેના મણિની ચોરી થાય છે ત્યારે તેના ભયંકર આઘાતમાં માથું પછાડી-પછાડીને મરણ પામે છે. ઓલી જુવાનજોધ બાઈનો પતિ, તેના જન્મદિવસે જ પત્નીના હાથે કોફી પીને પાર્ટી શરૂ કરતાં જ ઢળી પડ્યો !
ઓલી ૨૧ વર્ષની દીકરી ! બે વાર વિધવા થઈ ગઈ ! હાય ! આ તે કેવા કર્મના વિપાક ? ભલા, પાપકર્મ શું કે પુણ્યકર્મ શું ? એક છે લોઢાની બેડી ! બીજું છે સોનાની બેડી !
ભલા ! સોનાની પણ બેડી તો ખરી જ ને ?
માટે જ જ્ઞાનીઓ કહે છે કે, પાપકર્મનો ક્ષય કરો. પુણ્યકર્મનો પણ ક્ષય કરો. મોક્ષ જ પામો.
નારક સારી ગતિ નથી; તો સ્વર્ગ પણ સારું નથી.
ઝૂંપડાં કે ગરીબી સારાં નથી, તો બંગલા કે શ્રીમંતાઈ પણ સારાં નથી. હજી પુણ્ય સારું ખરું પણ તે પુણ્યાનુબંધી હોવું જોઈએ. કલિકાલસર્વજ્ઞ હેમચન્દ્રસૂરિજી મહારાજ, સ્થૂલિભદ્ર, શાલિભદ્ર, પૃથ્વીચન્દ્ર, ગુણસાગર, ભરતચક્રી, જંબૂકુમાર, વગેરે પુણ્યાનુબંધી પુણ્યના સ્વામીઓ હતા !
જે દૈવી ચન્દ્રહાસ તલવાર પામવા માટે શંબૂકે બાર વર્ષની સાધના કરી અને તો ય તે ન મળી અને મોત ભેટી ગયું તે તલવાર એક જ ઊંચો કૂદકો મારીને લક્ષ્મણે હાથવગી કરી દીધી.
જે શંકરને સાધવા માટે પાણિનીને ૩૬ વર્ષનું તપ કરવું પડ્યું. તે પછી વ્યાકરણની રચના શક્ય બની તે કામ કરવા હેમચન્દ્રસૂરિજીને ઊંઘમાં જ મા સરસ્વતીએ વરદાન આપી દીધું. એક જ મહિનાની ઉંમરના બાળ દશરથનો રાજ્યાભિષેક થયો છે !
લલ્લિગ, જગત શેઠ, ચક્રવર્તીઓ વગેરે પાસે કેવી અઢળક સંપત્તિ હતી ? તેઓ કેટલા પુણ્યવાન્ હતા ! પરંતુ આમાં જેમના પુણ્ય પુણ્યાનુબંધી હતા