________________
મોક્ષ છે. તેનો ઉપાય સર્વેવિરતિધર્મ
૧૨૯ ત્યાં જઈને તે મુંગો ઊભો રહ્યો. મનોમન તેણે સવાલ કર્યો, “મારા વ્હાલા નાથ ! હું યાત્રાએ જાઉં ?” પછી કેટલી ય ક્ષણો વીતી ગઈ. તેની આંખેથી અશ્રુધારા વહેવા લાગી. આ બધું બારીમાંથી જ્ઞાનદેવ જોયા કરતો હતો.
એકાએક ચાંગદેવ હસી પડ્યો. શિર ઝુકાવીને બહાર આવીને યાત્રામાં જોડાવાની હા પાડી. જ્ઞાનદેવને કહ્યું, “મને પરમકૃપાળુ દેવે રજા આપી છે.”
મોટા તત્ત્વજ્ઞાનનાં પોથાં લઈને ફરતો; શાસ્ત્રોના તત્ત્વો ઉપર વાદ કરતો રહેતો શુષ્ક જ્ઞાની જ્ઞાનદેવ તો આભો બની ગયો. ઊંડા વિચારે ગરકાવ થઈ ગયો. ત્યાર પછી જ્ઞાનદેવ પ્રભુજીવી બન્યો, બુદ્ધિજીવી મટી ગયો.
Talk with God. Murge in God. Live with God.
બધું જ ઈશ્વરમય કરો. તેની સાથે અભેદ સાધો. તરત જ પ્રજ્ઞા શુદ્ધ થશે. તે જે સુઝાડશે (અન્તઃપ્રેરણા, Imtution) તે એકદમ સાચું હશે.
જ્ઞાનીઓએ કહ્યું છે; વાદ-વિવાદમાં ઝાઝા ન પડો. એનાથી બુદ્ધિ તીણ બનશે પણ હૈયું કોમળ નહિ બને. કોમળતા વિના પ્રભુને પામી શકાતા નથી.
પ્રભુને પામવા સારું મગજ મોટું ન ચાલે. તેને તો બુરું કરી દેવું પડે. જ્યારે તર્કશક્તિ ખતમ થાય છે ત્યારે પ્રભુભક્તિ શરૂ થાય છે.
ભગવાને આપણા વહાલા છે. ભગવાનના વહાલા સર્વ જીવો (એક પણ અપવાદ વિના) છે. જે વહાલાના વહાલા હોય તે ય આપણા વહાલા હોય. વહાલાના વહાલાને હણાય નહિ, તેને પીડા દેવાય નહિ. આ પરપીડન વહાલાને ખૂબ દુ:ખી કરશે એમ કલ્પના કરીને પણ પરપીડન કરવું નહિ.
પ્રભુનો સાચો ભક્ત તે છે જે પ્રભુના ભક્તનો ભક્ત છે, પ્રભુના વહાલાને પણ ચાહે છે.
જીવમૈત્રી ન જન્મ પામે તેવી પ્રભુભક્તિ અસાર છે. ભ્રાન્ત છે.
અકબરે બિરબલને પૂછયું, “આપણને ભગવાન વહાલા છે, પણ ભગવાનને કોણ વહાલું છે ?” બિરબલે કહ્યું, જહાંપનાહ ! ભગવાનને મીરાં હાલી છે.”
ટુંક સમયમાં વેષપલટો કરીને અકબર મંદિરે પહોચ્યો, જ્યાં મીરા મન મુકીને ગિરધરની સામે નાચતી હતી.
મીરા પાય ઘુંઘર બાંધી, નાચી નાચી નાચી.
તજ્ઞા-૯