________________
૨૧૦
જૈન તત્વજ્ઞાન સરળ ભાષામાં
થાય છે. જેથી ધરતીની ઉષ્ણતા દૂર થાય, દુર્ગંધ દૂર થાય, સ્નિગ્ધતા આવે, ૨૪ પ્રકારનાં ધાન્ય ઉગે અને પૃથ્વી, વનસ્પતિ રસ-કસવાળી બને. બીલવાસી લોકો ધીરે ધીરે ફળાદિકનો આહાર કરે છે. આ ખોરાક સારો સ્વાદિષ્ટ લાગવાથી માંસાહારનો ત્યાગ કરે છે. બુદ્ધિ દયાવાળી બને છે અને અવસર્પિણીના પાંચમાં આરા જેવા રીત-રિવાજ થઈ જાય છે. ૩જો આરો દુઃષમસુષમ નામનો ૪૨૦૦૦ વર્ષ ન્યૂન એક કોડાકોડી સાગરોપમ પ્રમાણ જાણવો. તે અવસર્પિણીના ૪થા આરા સમાન જાણવો. ૩ વર્ષ અને ૮ માસ બાદ પ્રથમ તીર્થંકરનો જન્મ થાય છે. એમ ઉત્તરોત્તર ૨૩ તીર્થંકર, ૧૧ ચક્રવર્તી, ૯ બળદેવ, ૯ વાસુદેવ, ૯ પ્રતિવાસુદેવ થાય છે. વર્ણાદિ શુભ પર્યાયોની દિન-દિન વૃદ્ધિ થતી રહે છે. ૪થો આરો સુષમદુઃષમ નામનો ૨ કોડાકોડી સાગરોપમ પ્રમાણ છે. તેમાં ૮૪ લાખ પૂર્વ ૩ વર્ષ ૮૫ મહિના થતાં ૨૪મા તીર્થંકર મોક્ષે પધારે છે. ૧૨મા ચક્રવર્તી આયુ પૂર્ણ કરે છે. ત્યાર બાદ ક્રોડ પૂર્વ કાળ વીત્યે કલ્પવૃક્ષની ઉત્પત્તિ થવા માંડે છે. તેનાથી મનુષ્ય અને પશુઓની ઇચ્છા પૂર્ણ થાય છે. ત્યારે તે લોકો બધા કામધંધા છોડી દે છે. જુગલિયા - (પુરુષ-સ્ત્રીના જોડકા) ઉત્પન્ન થવા માંડે છે. બાદર અગ્નિ અને ધર્મનો વિચ્છેદ થાય છે. આમ યુગલિયા અકર્મભૂમિ જેવા બની જાય છે. જે અવસર્પિણીના પ્રારંભના જા આરા સમાન જાણવા. પાંચમો સુષમ નામનો આરો ત્રણ કોડાકોડી સાગરોપમનો છે. અવસર્પિણીના ૨જા આરા સમાન યુગલિકોને જાણવા. વર્ણાદિ શુભ પર્યાયોની વૃદ્ધિ જાણવી. ૬ઠ્ઠો આરો સુષમસુષમ નામનો ચાર કોડાકોડી સાગરોપમનો છે જે અવસર્પિણીના પ્રથમ આરા સમાન જાણવો. વર્ણાદિ શુભ પર્યાયની અનંતગુણી વૃદ્ધિ જાણવી, ૧૦ કોડાકોડી સાગરોપમ થતાં ઉત્સર્પિણી પૂર્ણ થાય છે, પછી અવસર્પિણી કાળ ચાલુ થાય છે. આમ ૧ અવસર્પિણી અને ૧ ઉત્સર્પિણીના ૧૦+૧૦ એમ ૨૦ કોડાકોડી સાગરોપમનું એક કાળચક્ર થાય. ૯ કોડાકોડી સાગરોપમ ઉત્સર્પિણીના + ૯ કોડાકોડી સાગરોપમ અવસર્પિણીના એમ ૧૮ કોડાકોડી સુધી ભરતક્ષેત્ર-ઐરવતક્ષેત્રમાં ધર્મ નહિ. આવા અંનતા કાળચક્રનો ૧ પુદ્ગલપરાવર્તકાળ થાય.
પુદ્ગલપરાવર્ત-કાળ
અનંતા ભવોનું એક પુદ્ગલપરાવર્ત થાય. એવા અનંતા પદ્મલપરાવર્ત સુધી આપણા જીવે સંસાર પરિભ્રમણ કર્યું છે.
