________________
૨૦૮
જૈન તત્વજ્ઞાન સરળ ભાષામાં
માત્રથી સંતોષ થઈ જાય છે. પોતાના આયુષ્યના ૬ મહિના બાકી રહે ત્યારે યુગલિણી એક પુત્ર-પુત્રીના યુગલનો પ્રસવ કરે છે અને ૪૯ દિવસ સુધી તેમનું પાલન પોષણ કરે છે. પછી નવું યુગલ સ્વાવલમ્બી થઈ સ્વતંત્ર વિચરે છે. તેમનાં માતા-પિતા પૈકી એકને છીંક આવતાં અને બીજાને બગાસું આવતાં મૃત્યુ થાય છે. અને અલ્પ વિષ-કષાયના કારણે તેઓ દેવગતિ પામે છે.
-
-
બીજો આરો સુષમ નામનો ૩ કોડાકોડી સાગરોપમનો છે. દેહ-બુદ્ધિબળ-આયુષ્ય-કાંતિ-પૃથ્વી વગેરેના રસકસ વગેરે તથા સાર પદાર્થોના ગુણોમાં ઉત્તરોત્તર હાનિ, દેહ ૨ ગાઉ, આયુષ્ય ૨ પલ્યોપમ, પાંસળીઓ – ૧૨૮, આહા૨ની ઇચ્છા - ૨ દિવસે, આહાર બોર જેટલો. પુત્રપુત્રી પાલન ૬૪ દિવસ. ત્રીજો આરો સુષમદુઃષમ નામનો ૨ કોડાકોડી સાગરોપમનો છે, જેમાં સુખ ઘણું અને દુઃખ થોડું હોય છે, દેહ - ૧ ગાઉ, આયુષ્ય - ૧ પલ્યોપમ, પાંસળીઓ - ૬૪, આહારની ઇચ્છા એકાંતરે, આહાર આંબળા જેટલો, પુત્રપુત્રીપાલન ૭૯ દિવસ છે.
ચોથો આરો દુઃષમસુષમ નામનો ૪૨૦૦૦ વર્ષ ન્યૂન ૧ કોડાકોડી સાગરોપમ પ્રમાણ છે. તેમાં દુઃખ ઘણું અને સુખ ઓછું. ત્રીજા આરાના જ્યારે ૮૪ લાખ પૂર્વ, ૩ વર્ષ ૮૫ માસ બાકી રહે છે ત્યારે પ્રથમ તીર્થંકરદેવનો જન્મ થાય છે. પડતા કાળના પ્રભાવે કલ્પવૃક્ષોનો મહિમા ધીમે ધીમે નષ્ટ થતો આવે છે. લોકોને ખાવા માટે ધાન્યની ઉત્પત્તિ થાય છે. બાદર અગ્નિ પ્રગટ થતાં યુગલિકોની વિનંતીથી પ્રથમ તીર્થંકર સાધુ થવા પૂર્વે પ્રથમ રાજા બની શિલ્પ વગેરે કલાઓ લોકોને શીખવે છે. જેથી લોકો નીતિ-પ્રમાણિકતાવાળું સદાચારમય જીવન જીવે છે. પ્રથમ તીર્થંકરના નિર્વાણ પછી ૩ વર્ષ અને ૮૫ મહિના પછી ચોથો આરો શરૂ થાય છે. યુગલિકોની ઉત્પત્તિ બંધ થાય છે. અગિયાર ચક્રવર્તીઓ, બળદેવો - વાસુદેવો વગે૨ે અને બાકી ૨૩ તીર્થંકરો આ આરામાં થાય છે.
ચોથા આરાના ૩ વર્ષ અને ૮ાા મહિના બાકી હોય છે ત્યારે ચરમતીર્થપતિ મોક્ષે પધારે છે, પછી ૨૧૦૦૦ વર્ષનો દુઃષમ નામનો પાંચમો આરો બેસે છે. શરૂમાં દેહ - ૭ હાથ, આયુ - ૧૨૫ વર્ષ, પાંસળીઓ - ૧૬, આહાર અનિયત છે. જેમાં મહાવીર ભગવાનનું શાસન ૨૧ હજાર વરસ ચાલવાનું. ચડતી-પડતી અનેકવાર થવાની. લોકોમાં મોટા ભાગે કષાયની ઉત્તરોત્તર વૃદ્ધિ, કામ-આસક્તિની વૃદ્ધિ, મદ–અભિમાનથી સંઘર્ષ વધવાના, શહેર ગામડાં જેવાં,
