________________
આત્મા કર્મનો કર્યા છે. કર્મનો ભોક્તા છે.
જેઓ સ્વદોષદર્શન કરે તેઓ અવશ્ય પરદોષદર્શન ન કરે.
જેઓ પરગુણદર્શન કરે તેઓ સ્વગુણદર્શન કદી ન કરે.જો આમાં ગરબડ હોય તો સમજી લેવું કે તેમનું સ્વદોષદર્શન અને પરગુણદર્શન આભાસી છે : બ્રાન્ત છે. તેમનામાં અભિમાન પડેલું છે; જેણે આ બ્રાન્તિ સર્જી છે.
સ્વદોષદ્રષ્ટા જીવો તો ખોબલે ખોબલે રડતા હોય. દર વર્ષે તળાવ જેટલાં આંસુ ઊભરાતાં હોય.
એ આત્માઓની કોઈ પ્રશંસા કરે તો તેમને જરા ય ગમે નહિ. તેનાથી ભાગતા ફરે.
મૂળદાસ ભગત ગુણોનો ભંડાર હતા. એમનામાં કોઈ દોષ ન હતો. આથી તે ગ્રામજનોની ખૂબ પ્રશંસા પામતા. લોકો તેમને કૂકીઝૂકીને વંદન કરતા. આ સ્થિતિ તેમના માટે અસહ્ય થઈ પડી. આવી ભરપૂર પ્રશંસામાં તેમને પોતાના પતનની સંભાવના જણાઈ. આથી એક વખત તેમણે ટુચકો કર્યો.
કોઈ કુલટા સ્ત્રીના ગર્ભમાં ૭-૮ માસનું સંતાન હોવાથી તેનું પેટ મોટું થયું હતું. મૂળદાસ ભગતે તેને કહ્યું કે, “તું સહુને રાડો પાડીને એ વાત કર કે તારા પેટના સંતાનનો બાપ મૂળદાસ ભગત છે.
પેલી બાઈએ તેવું જૂઠાણું ચલાવવાની અને ભગવાન જેવા નિર્વિકાર ભગતને બદનામ કરવાની ધરાર ના પાડી દીધી. પણ ભગતે તે વાતનો એટલો બધો આગ્રહ સેવ્યો કે છેવટે તેને ઝૂકવું પડ્યું. તેણે લોકોમાં તે રીતે વાત ફેલાવી.
લોકો વીફર્યા. રાતે ભજનમાં બેસવાને બદલે ભગતનો બરાબર ઊધડો લીધો. ભગતને સવાલ કર્યો કે, “પેલી બાઈની વાત સાચી છે ?” ભગતે કહ્યું. “હા, બાઈને જૂઠું બોલવાનું કોઈ પ્રયોજન નથી.”
અને.. ભગતને ધડાધડ લાકડીઓ ફટકારાઈ. ગડદાપાટું થઈ. ખૂબ માર્યા, મારતાં મારતાં જ કુટિરમાંથી બહાર કાઢ્યા. લોહીલુહાણ કરી નાંખ્યા.
મનમાં - ખૂબ પોરસાતા ભગતે જંગલની વાટ પકડી, એમના આનંદનો કોઈ સુમાર ન હતો. કેમકે હવે તેમની પ્રશંસા કોઈ કરવાનું ન હતું.
બે વર્ષ બાદ બાઈએ લોકોને સાચી વાત કરતાં લોકો ખૂબ પસ્તાયા. જંગલમાં સદા પ્રભુભજન કરતાં અને ફળો ખાઈને જીવતા ભગત પાસે જઈને માફી માંગી. ચોધાર આંસુએ સહુ રડયા.
આવું જ સંત ભર્તુહરિ અને સંત ગોપીચંદે એક વાર કર્યું. હજારો લોકોનાં દર્શન-વંદન માટે ઊભરાતાં ટોળાંથી છૂટવા માટે કોઈ ડોશીએ ચરણે