________________ (7) સાતસ્થાન : સાત પ્રકારના ભય, યુગની આદિમાં થયેલા સાત કુલકર, સાત પ્રકારના જીવો, લોકસ્થિતિ, સંસ્થાન, નય, આસન, સમુદ્યાત, પ્રવચન નિહ્નવ, નક્ષત્ર વગેરે સાત સાત પ્રકારના અનેક વિષયો દર્શાવ્યાં છે. (8) આઠસ્થાન : એકાકી વિહાર માટે આઠ પ્રકારની યોગ્યતા અનિવાર્ય છે. માયાના આઠ પરિણામ અને ત્યાગનો ઉપદેશ, આલોચના માટે આઠ પ્રકારે શલ્ય રહિત થવું આવશ્યક છે. ગણિ-આચાર્યની આઠ પ્રકારની સંપદા, પ્રાયશ્ચિત્તનાં આઠ સ્થાન, આયુર્વેદનાં આઠ અંગો વગેરે આઠ આઠ પ્રકારની અનેક વાતો કરી છે. (9) નવસ્થાનઃ ભગવાન મહાવીરના શાસનને પામેલા તત્કાલીન જે 9 આત્માઓએ તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું, તેઓનાં નામ, રોગોત્પત્તિનાં નવ કારણો, પ્રભુ મહાવીર અને રાજા શ્રેણિક વગેરેની ઐતિહાસિક દષ્ટિએ મહત્ત્વપૂર્ણ વાતો પણ જણાવેલ છે. (10) દશસ્થાન ? સૌથી વધુ વિષયોને વર્ણવનારું આ અધ્યયન છે. દશવિધ વૈયાવચ્ચ, ક્રોધોત્પત્તિનાં દશ કારણ, સમાધિનાં દશ સ્થાન, દશ અચ્છેરાનું વર્ણન, દાનના દશભેદ, ભગવાન મહાવીર સ્વામીને છદ્મસ્થ કાળની અંતિમ રાત્રિએ આવેલાં દશ સ્વપ્નો વગેરેનું વર્ણન અહીં કરાયેલ છે. વિશ્વના દરેક પદાર્થોમાં જૈનશાસન શું માને છે ? સર્વજ્ઞ વીતરાગે તે પદાર્થો કેવા જોયા છે અને તેને તેઓ કેવા વર્ણવે છે ? તે જાણવા આ આગમ અતિ મહત્ત્વનું છે. સ્થાનાંગ સૂત્ર-૨ || 27
