________________ હોવાથી આ પ્રકીર્ણક સાવર્થક વિષયને અનુસરતુ નામ ધરાવે છે. ગ્રંથની શરૂઆતમાં ગ્રંથકાર મહર્ષિએ સ્વતંત્ર નવું મંગલાચરણ ન કરતાં સ્વરચિત શ્રી ચતુઃ શરણ પ્રકીર્ણક આગમમાં પોતે કરેલા મંગલાચરણને જ અન્વયી-સળંગ બનાવ્યું છે. જે સમ્યગ્દષ્ટિ આત્માએ દેશવિરતિ-ધર્મનો સ્વીકાર કર્યો છે, તેવો સાધક સમાધિપૂર્વક જે મરણને પ્રાપ્ત કરે તે મરણ ‘બાલ-પંડિત મરણ' કહેવાયું છે. પહેલી ગાથામાં આ વાત કરી ગ્રંથકાર ગ્રંથનો પ્રારંભ કરે છે. જીવવાની આશાથી જે સાધક હજુ મુક્ત બન્યો નથી, તે કારણે જેણે હજુ અંતિમ સંલેખના કરી નથી અને અણધાર્યું મૃત્યુ જેના આંગણે આવીને ઊભું છે તેવો વ્રતધારી શ્રાવક પોતાના ઘરમાં જ સંથારામાં બેસીને આ પ્રકારના મરણનો સ્વીકાર કરે છે. ટૂંકમાં બાલ-પંડિત મરણની વિધિ બતાવી એ જ મરણને વિસ્તારથી જાણવા ભક્ત પરિજ્ઞા પ્રકીર્ણકગ્રંથનો નિર્દેશ કર્યો છે. આ વાત ક્ય પછી “પંડિતપંડિત મરણ”ની વાત શરૂ થાય છે અને તે ગાથા-૭૧માં ગ્રંથ સમાપ્તિની સાથોસાથ પૂરી થાય છે. આમ પંડિતપંડિતમરણ એ જ આ ગ્રંથનો મુખ્ય વિષય છે. પંડિતપંડિત મરણ સંબંધી અનશન માટે ઉપસ્થિત થયેલો સાધુ અક્ષ્ય નિમ | - ભૂતકાળના પાપોની નિંદા કરે છે, કુપનં સંવરેમિ I - વર્તમાનમાં પાપનું સંવરણ કરે છે અને મUTયં ખ્રિસ્થામિ | - ભવિષ્યના પાપોનું પ્રત્યાખ્યાન કરે છે. મનની અભાવિત અવસ્થામાં ઉત્પન્ન થયેલા 93 દુર્ગાનના કારણે વ્રતાદિ ગુણોમાં લાગેલા અતિચારાદિ દોષોની સાધક માફી માંગી પ્રતિક્રમણ કરે છે. આ વાત સૂત્રશૈલીમાં સમજાવી છે. જેમાં 63 પ્રકારનાં દુર્ગાનોની વાત આગવી વિશેષતા છે. આ આગમ સિવાય અન્યત્ર કોઈ આગમાદિ પ્રાચીન ગ્રંથોમાં એનો નિર્દેશ મળતો નથી. કલુષિત ચિત્તવૃત્તિને ઓળખીને દૂર કરવા માટે પ્રત્યેક સાધકને આ 13 દુર્ગાનનું જ્ઞાન આલંબનરૂપ બને તેવું છે. 11 ના આગમની ઓળખ
