________________ પરલોકમાં દુ:ખી જ થાય છે.” જે વાતો જનસામાન્યને પણ ઉપકારક બને તેવી છે. 7. ઉરબ્રીય નામના 30 ગાથાના સાતમા અધ્યયનમાં પાંચ દૃષ્ટાંતો આપી વૈષયિક સુખો છોડવાની વાત કરી છે. પાંચેય દૃષ્ટાંતો હૃદયગ્રાહી છે. જેમ માલિકના આંગણે મહેમાનના જમણથી વધેલા અને ખાઈને પુષ્ટ બનેલો બકરો સતત મહેમાનને ઈચ્છે છે, પણ તેને ખબર નથી કે એક દિવસ આવેલા મહેમાનના ભોજન માટે તેને જ મારીને માંસ પકાવવાનું છે; તેમ ઈન્દ્રિયોના ભોગોને ઈચ્છનારો ખરેખર તેનાથી આવનારી પોતાની નરકને જ ઈચ્છે છે. જેમ રૂપિયાના એંશીમા ભાગરૂપ કાકિણી ખાતર અજ્ઞાની માણસ એક હજાર સોનામહોર હારી જાય, અપચ્ય બનનારી કરીને ખાઈને રાજા જેમ રાજ્યને ગુમાવે, તેમ માનવીય ભોગોને ભોગવીને મૂર્ખ જીવો દેવલોકના હજારગુણા ભોગોને ગુમાવે છે. મૂલધન લઈને વેપારે નીકળેલા ત્રણ વેપારીઓનું દૃષ્ટાંત ચોથા નંબરે છે. એક મૂલઘન ગુમાવે છે, એક માત્ર મૂલધન જ બચાવે છે, જ્યારે ત્રીજો અનેકગણો નફો મેળવે છે. મનુષ્યભવ રૂપી મૂલધનને પામેલા જીવોમાં માત્ર ભોગજીવન જીવનારા બાલ જીવો નરક પામે છે. મધ્યમ જીવો મનુષ્યભવ પામે છે અને ઉત્તમજીવો યોગસાધના દ્વારા દેવજીવન પામેછે. પાંચમા દૃષ્ટાંત તરીકે ઘાસના અગ્રભાગ ઉપર રહેલા જળબિંદુને સમુદ્રના જળ સાથે સરખાવવું એ જેમ મૂર્ખાઈ છે; તેમ મનુષ્યના ભોગો ખાતર દેવતાઈ ભોગોને ગુમાવવા તે પણ મૂર્ખાઈ છે. ભોગથી યોગ તરફ અગ્રેસર કરવા જીવ વિશેષ માટે આ પણ એક શૈલી છે. 8. કાપિલીય. સ્વયંબુદ્ધ શ્રી કપિલકેવળીએ ગાયેલાં ધર્મવચનો આ કપિલીયનામના આઠમા અધ્યયનમાં ગુંથાયેલાં છે. જે વચનોના શ્રવણે પ૦૦ ચોર પ્રતિબોધ પામી સંયમી બન્યા હતા. કઈ રીતે હું દુર્ગતિગામી ન બનું? આ પ્રશ્નના જવાબરૂપે 20 ગાથા દ્વારા સાધ્વાચારનું વર્ણન કરાયું છે. પરિગ્રહ અને કષાયોનો સાધુ ત્યાગ કરે. અહિંસાદિ ધર્મને વરેલા શ્રમણો જ સંસાર સાગરને તરે. સામુદ્રિકશાસ્ત્ર, સ્વપ્નશાસ્ત્ર, અંગફૂરણ આદિ મિથ્યાશ્રુતનો પ્રયોગ કરનાર સાધુ, સુસાધુ નથી કહેવાતા, તેઓ દુર્ગતિ પામે છે. આવી અનેક વાતો અહીં સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહી છે. ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર-૨ | 187
