________________ 1. પ્રતિલેખના દ્વારઃ ગાથા થી ગાથા 330 સુધી પ્રથમ વાર છે. જેમાં પ્રતિલેખક સાધુ, બે પ્રકારની પડિલેહણા અને પાંચ પ્રકારની પડિલેહણ યોગ્ય વસ્તુ, એમ ત્રણની સમજ આપી છે. પ્રતિલેખક સાધુની વિચારણા કરતાં સાધુને એકાકી થવાનાં કારણો, વિહારની વિધિ, વસતિના ગુણો, શય્યાતર સંબંધિ વિવેક, શુકનપૂર્વક વિહાર અને સંકેત વગેરે 9 ધારો કહ્યા છે. કેવળીની અને છદ્મસ્થની એમ બે પ્રકારની પડિલેહણા છે. તે બંનેમાં દ્રવ્ય અને ભાવ એમ બે-બે પ્રકાર હોય છે. પડિલેહણ યોગ્ય પાંચ પ્રકારમાં ક્રમશ: સ્થાન,ઉપકરણ, ચંડિલ,અવખંભ,માર્ગ એમ બતાવ્યા છે. 2. પિંડદ્વારઃ 331 થી 365 સુધીની ગાથા દ્વારા ત્રણ પ્રકારના પિંડ અને ત્રણ પ્રકારે તેની એષણા બતાવી છે. સચિત્ત, અચિત્ત અને મિશ્ર પિંડના પેટા ભેદ તરીકે પૃથ્વીકાયાદિ પાંચ, બેઈન્દ્રિયાદિ ચાર, લેપપિંડ એમ દશ ભેદ પણ કહ્યા છે. લેપપિંડ અંતર્ગત પાત્રલેપ ક્યારે, કઈ રીતે કરવો તેનું વર્ણન છે. દ્રવ્યપિંડની વાત કર્યા પછી પ્રશસ્ત અને અપ્રશસ્ત એમ બે પ્રકારના ભાવપિંડની વાત કરી છે. ગવેષણા, ગ્રહણ એષણા અને ગ્રાસ એષણારૂપ ત્રણ એષણાનું સ્વરૂપ પિંડનિર્યુક્તિમાં વિસ્તારથી કહેવાયું છે. 3. ઉપધિદ્વારા 696 થી 762 સુધીની ગાથામાં ઉપધિની વાતો છે. દ્રવ્યથી શરીરને અને ભાવથી સંયમને ઉપકાર કરે તે ઉપધિ. અહિ ૧ઓઘઉપધિ અને 2- ઉપગ્રહ ઉપધિ જણાવી છે. નિત્યધારણ કરાય તે ઓઘ. કારણે ધારણ કરાય તે ઉપગ્રહ. સંખ્યાથી સાધુ માટે 14 અને સાધ્વી માટે 25 પ્રકારની ઉપધિ હોય છે. ઉપધિ અને ઉપકરણ એક જ છે. 4. અનાયતન-વર્જન દ્વાર:૭૬૩ થી 786 સુધીમાં આ દ્વાર છે. સાધુએ અનાયતનનાં સ્થાન છોડીને આયતનનાં સ્થાન સેવવાં જોઈએ. અનાયતન દ્રવ્ય અને ભાવ એમ બે છે. રૂદ્ર લોકોનાં ઘર વગેરે દ્રવ્ય અનાયતન. ભાવ અનાયતનમાં વેશ્યા, દાસી, તિર્યંચો, ચારણો આદિ રહેલા હોય, સ્મશાન, શિકારી,સિપાઈઓ આદિ હોય અને લોકમાં નિંદનીય સ્થાન હોય તે લૌકિક ભાવ અનાયતન છે. જ્યાં રત્નત્રયીની હાનિ થાય તેવા કુશીલ સાધુ આદિ હોય તે લોકોત્તર ભાવ અનાયતનછે, તે દૂરથી જ છોડવાનાં છે. ઓધનિયુક્તિ સૂત્ર | 199
