________________ ચાર પ્રકાર છે. પ્રાયઃ પદાર્થો ચાર નિક્ષેપથી સમજી શકાય છે. જેમાં ભાવ નિક્ષેપાની મુખ્યતા હોય છે. તેની સાથે જોડાયેલા બાકીના નામાદિ નિક્ષેપ પણ તેટલા જ ઉપયોગી બને છે. 3. અનુગમ - સૂત્રના શબ્દોને તેના યથાર્થભાવો સાથે જોડવા તે અનુગમ. શબ્દાર્થ, વાકયાર્થથી આગળ વધી ભાવાર્થ સુધી લઈ જવાની પ્રક્રિયા અહીં બતાવી છે. સૂત્રના બત્રીશ દોષો અને આઠ ગુણો આ દ્વારની વિશેષતા છે. 4. નય - પદાર્થને જોવાની એક દૃષ્ટિ નય ગણાય છે. તેના સાત પ્રકાર છે. 1 - નૈગમન, 2 - સંગ્રહનય, 3 - વ્યવહારનય, 4 - ઋજુસૂત્રનય, 5 - શબ્દનય, 6. સમભિરૂઢનય, 7- એવંભૂતનય. નયના સ્વરૂપને સમજાવવા અને સમજવા એક સ્વતંત્ર ગ્રંથ જોઈએ. જાણે તેથી જ અહીં ગ્રંથકારે સ્વયં સંક્ષેપમાં વાત કરી છે. ચાર દ્વારથી વ્યાખ્યા પદ્ધતિનો બોધ કરાવી ગ્રંથ અને ગ્રંથકાર સાર્થકતા અનુભવે છે. क्षाम्यन्तु पूज्याः मत्स्खलनम् / બસ, બે જ મિનિટ વધુ. આ લેખમાળાના કાળખંડમાં ચારેકોરનું સાહિત્ય જોવાનું થયું છે. ઓછું-વતું ઉપયોગી પણ થયું છે. બાકી સાદ્યતતામાં તો પૂજ્યોની કૃપાએ જ કામ કર્યું છે. અચિંત્યચિંતામણિ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ પ્રભુ, પરમોપકારી શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્મા, દ્વાદશાંગીના રચયિતા પૂ.શ્રી ગૌતમસ્વામી, શ્રી સુધર્માસ્વામી આદિ ગણધર ભગવંતો, જૈન શાસનશિરતાજ પૂજ્યપાદ આ શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા તથા ભવોદધિતારક ગુરુદેવ પૂજ્યપાદ આ.શ્રી વિજય ગુણયશસૂરીશ્વરજી મહારાજાના મંગલઆશિષ આ કાર્યમાં સતત ચાલકબળ બન્યું છે. અનુયોગ દ્વાર | 213
