________________ આધારે જ સાધક આત્માની શુદ્ધિ થાય છે. અર્થાત્ પૂર્વગત સૂત્ર કરતા પણ અર્થની અપેક્ષાએ આ છેદસૂત્ર વધુ મહત્ત્વ ધરાવે છે. નિશીથસૂત્રના ભાષ્યકાર અને ચૂર્ણિકાર ભગવંત પણ કહે છે કે ચારિત્રની વિશેષ શુદ્ધિ થતી હોવાને કારણે છેદસૂત્ર ઉત્તમ છે. જૈનશાસનની સ્થાપના અને વિદ્યમાનતા શ્રમણજીવન ઉપર નિર્ભર છે. શ્રમણ જીવન તેના સુવિશુદ્ધ આચાર ઉપર નિર્ભર છે. શ્રમણ જીવનના સુવિશુદ્ધ આચારોનું પાલન આ છેદગ્રંથોના બોધ પર આધારિત છે. સંયમજીવનના પ્રારંભિક આચારોથી લઈને પ્રાસંગિક, આકસ્મિક અને અંત સમયસુધીના દરેક આચારોનું સૂક્ષ્મ દૃષ્ટિથી વિવેચન કરવું એ છેદસૂત્રોની વિશેષતા છે. તેથી જ વ્યવહારસૂત્રના ભાષ્યમાં કહ્યું છે કે બૃહત્કલ્પ અને વ્યવહારસૂત્રને નિર્યુક્તિ સહ અર્થથી જાણે તે શ્રુતવ્યવહારી મહાપુરુષ છે. છેદસૂત્રના જ્ઞાતા હોય તે જ શ્રુતવ્યવહારી છે અને તેમને જ આલોચના પ્રદાનનો અધિકાર પ્રાપ્ત છે. છ છેદસૂત્રોમાંથી દશાશ્રુતસ્કંધ, બૃહત્કલ્પ, વ્યવહાર અને નિશીથ નામના ચાર છેદસૂત્રો ચૌદપૂર્વના પ્રત્યાખ્યાન-પૂર્વની ત્રીજી આચારવસ્તુમાંથી ઉદ્ધરવામાં આવ્યા છે. ઉદ્ધત કરીને રચના કરનારા અંતિમ ચૌદપૂર્વી શ્રી ભદ્રબાહુસ્વામીજી મહારાજા છે. તેથી જ આ છેદસૂત્રો મહત્ત્વપૂર્ણ સ્થાન-માન પામ્યાં છે. છયે છેદગ્રંથોની સમષ્ટિગત મહત્તા વિચારી.. હવે ક્રમશ: પ્રત્યેકના વિષયોને જોશું. ૧૫નાં આગમની ઓળખ