________________ 36 અધ્યયનોમાંથી 1,3,4,5,6 અને 10 નંબરનાં અધ્યયનો ઉપદેશાત્મક, 7,8,9,12,13,14,18,19,20,21,22,23,25,27 નંબરનાં અધ્યયનો ધર્મકથાસ્વરૂપ, 2,11,15,16,17,24,26, ૩૨,૩પ નંબરનાં આચારદર્શક તો 28,29,30,31,33,34 અને 36 નંબરનાં અધ્યયન સૈદ્ધાત્તિક સ્વરૂપનાં છે. આગમના આ બાહ્ય સ્વરૂપને જાણ્યા પછી પણ અંતરંગ ભાવોને સ્પર્શવું અનિવાર્ય તો છે જ. તે માટે દરેક અધ્યયનના પરિશીલન વખતે સ્પર્શેલાં વચનો અધ્યયનનાં નામ સાથે જોઈએ. 1 - વિનય નામના પ્રથમ અધ્યયનની 48 ગાથા છે. એમાં નામ પ્રમાણે વિનયગુણનું વર્ણન છે. વિનય એ જ આચારનું પ્રથમ પગથિયું છે. ગુરુને પ્રસન્ન રાખવાનો માર્ગ વિનય છે. પ્રસન્ન થયેલા ગુરુથી શિષ્યને અનેકવિધ લાભો પ્રાપ્ત થાય છે. ગુરુની આજ્ઞાનું પાલન એ વિનય. ગુરુની આજ્ઞાનું યથાતથ પાલન કરનાર જ સાચો વિનીત છે. વિનીત-અવિનીત શિષ્યોના ગુણ-દોષો અહીં વિગતવાર જણાવ્યા છે. ગુરુ-શિષ્ય વચ્ચેનો તાત્ત્વિક સંબંધ પણ જોવા મળે છે. વિનયની આવી વાતો અહીં અનેક દૃષ્ટિકોણથી કરી છે. - 2 - સંયમજીવનની કષ્ટદાયક ક્ષણોમાં સમતા રાખવી. માર્ગમાં ઢીલા ન થવું અને કર્મનિર્જરા સાધી લેવી તે જ સાચો પરીષહ વિજય છે. પરીષહજય નામના બીજા અધ્યયનની 46 ગાથાઓનો આ જ સાર છે. અગ્નિના તાપથી જેમ સુવર્ણ વધુ શુદ્ધ થાય છે, તેમ આ 22 પરીષહો સાધનામાં બાધક નથી, સાધનાની નિર્મળતાનું અનન્ય કારણ છે. પરમાત્માશ્રી મહાવીરે દર્શાવેલા સુધા,પિપાસા, શીત,ઉષ્ણ વગેરે બાવીશ પ્રકારના પરીષહોનું જ સ્વરૂપ આ અધ્યયનનો વિષય છે. 3 - માનવતા - 1, શાસ્ત્રશ્રવણ - 2, શ્રદ્ધા - 3, સંયમજીવનમાં પુરુષાર્થ - 4 ભવચક્રમાં દુર્લભ એવાં આ ચાર અંગો જેણે સાધી લીધાં તેનું માનવજીવન સફળ, નહીં તો નિષ્ફળ. ચતુરંગીય નામના આ અધ્યયનમાં 184aa આગમની ઓળખ
